Σύγχυση Πατριαρχικών Οφφικίων
Του Μ. Πρωτοπρεσβυτέρου Γεωργίου Τσέτση
Αφορµή για το παρόν σχόλιο έδωσε η δημοσίευση στην Πύλη Εκκλησιαστικών Ειδήσεων ΑΜΕΝ.gr, στις 4 και 5 λήγοντος μηνός Απριλίου, δύο ανταποκρίσεων οι οποίες αφορούσαν σε συναυλίες Εκκλησιαστικής, (αλλά και παραδοσιακής), μουσικής και είχαν πραγματοποιηθεί παραμονές της Αγίας και Μεγάλης Εβδομάδος. Η µία, στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Κιλκίς, µερίμνη του επιτοπίου Συλλόγου Ιεροψαλτών «Πέτρος ο Γλυκύς» και η έτερη, στον Ιερό Καθεδρικό Ναό του Ευαγγελισµού Ρόδου, φροντίδι της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου και του Συλλόγου Ιεροψαλτών Ρόδου «Ευάγγελος Μουτάφης».
Aναγινώσκοντας τα ως άνω δηµοσιεύματα, διεπίστωσα ότι δύο βασικοί συντελεστές των ως άνω συναυλιών παρουσιάσθηκαν από τους συντάξαντες αυτά ως «Άρχοντες Πρωτοψάλται της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας» (Μ.τ.Χ.Ε.). Συγκεκριµένα, στην ανταπόκριση που παρουσίαζε την συναυλία του Κιλκίς, αναφερόταν ότι την 40µελή χορωδία του Συλλόγου «Πέτρος ο Γλυκύς», διηύθυνε «ο Άρχων Πρωτοψάλτης της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας και Πρωτοψάλτης του Μητροπολιτικού Ναού Κιλκίς κ. Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης», ενώ σε εκείνην που περιέγραφε τα της συναυλίας της Ρόδου, δηλωνόταν ότι στην εκδήλωση «Το Θείο Πάθος µέσα από την παράδοση», συµµετείχε «ο Άρχων Πρωτοψάλτης του Πατριαρχείου και Μ.τ.Χ.Ε. κ. Γρηγόριος Νταραβάνογλου».
Θέλω να πιστεύω ότι σε αµφότερες τις περιπτώσεις, η απόδοση του Οφφικίου του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Μ.τ.Χ.Ε. στους εν λόγω γνωστούς Ιεροψάλτες, έγινε εκ παραδροµής ή άγνοιας, όχι δε προς εντυπωσιασµό του κοινού.Και τούτο διότι, σ’ όλο το Ορθόδοξο στερέωµα, τον εν λόγω ιστορικό τίτλο φέρει κατ’ αποκλειστικότητα ένα µόνο πρόσωπο. Τουτέστιν εκείνος που κοσµεί το δεξιό Αναλόγιο του Πανσέπτου Πατριαρχικού Ναού στο Φανάρι. Τον θώκο αυτό που λάµπρυναν κατά τον ρου της ιστορίας ο Μανουήλ Χρυσάφης ο Νέος, οι Ραιδεστηνοί α΄και β΄, ο Χαλάτζογλους, Πέτρος ο Βυζάντιος, ο Βιολάκης, ο Ναυπλιώτης, ο Πρίγγος, ο Στανίτσας. Και που σήμερα τον κατέχει ο Λεωνίδας Αστέρης, έστω και αν αδυνατεί να ανταποκριθεί στα καθήκοντά του, λόγω προβλημάτων υγείας. Και συνεχίζει ακόμη να κατέχει τον θώκο αυτό, απλούστατα διότι ο Σεπτός µας Προκαθήμενος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. κ. Βαρθολομαίος, αναγνωρίζοντας την πολύτιμη προσφορά του «Δάσκαλου» στην πατρώα Εκκλησιαστική µας μουσική και στην Μεγάλη Εκκλησία γενικά, τον τιμά και δεν τον απομακρύνει από την θέση την οποία διηκόνησε µε αφοσίωση και ζήλο επί μία ολόκληρη τριακονταετία.
Προς άρσιν, λοιπόν, παρεξηγήσεων δέον να διευκρινισθεί ότι, ο µεν κ. Κωνσταντίνος Γαϊτανίδης τιμήθηκε από τον Πατριάρχη µας µε το (σχετικά νεοφανές) Οφφίκιο του «Άρχοντος Μουσικοδιδασκάλου», ενώ ο κ. Γρηγόριος Νταραβάνογλου µε εκείνο του «Άρχοντος Μαΐστορος». Ένα Οφφίκιο που είναι δανεισμένο από το πολιτειακό «αρχοντολόϊ» του Βυζαντίου, και το οποίο απονέμεται όχι µόνο σε Ιεροψάλτες, (µε σκοπό να αναγνωρισθούν αυτοί ως εφάμιλλοι του Κουκουζέλη!) αλλά και σε επιστήμονες, επιχειρηματίες και αρχιτέκτονες, όπως λ.χ. ο αείμνηστος Αριστείδης Πασαδαίος, Καθηγητής Χριστιανικής τέχνης και αισθητικής στην Θεολογική Σχολή της Χάλκης, που τιμήθηκε µε το Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοµαΐστορος της Μ.τ.Χ.Ε.
Δεν είναι η πρώτη φορά που παρερμηνεύονται και παραποιούνται Οφφίκια τα οποία απονέμονται από την Μητέρα Εκκλησία σε Ιεροψάλτες του Ελλαδικού χώρου. Προ πολλών ετών, επώνυμοι ψάλται της Θεσσαλονίκης και των Αθηνών, τιµηθέντες µε το (νεοφανές και αυτό) ήσσονος βαθμού Οφφίκιο του Άρχοντος Πρωτοψάλτου της Αρχιεπισκοπής Κωνσταντινουπόλεως, υπέγραφαν, εμφανίζονταν και διαφημίζονταν ως Άρχοντες Πρωτοψάλται της Μ.τ.Χ.Ε., συγχέοντες (ηθελημένα;) την Αρχιεπισκοπή Κωνσταντινουπόλεως µε τον Θρόνο Κωνσταντινουπόλεως, ήτοι η Αγία του Χριστού Μεγάλη Εκκλησία.
Κατακλείοντας, θα ήθελα να παρατηρήσω ότι οι ψάλται που τιµώνται, (µε πολλή γενναιοδωρία μάλιστα), από το Φανάρι µε κάποιο Οφφίκιο, οφείλουν µε τη σειρά τους να τιμούν τόσο το Οφφίκιο το οποίο φέρουν, (έτσι όπως είναι διατυπωμένο στο εγχειριζόμενο σ’ αυτούς σχετικό Πιττάκιο), όσο και Αυτόν που τους το απένειμε «κατ’ ιδίαν Πατριαρχικήν φιλοτιµίαν και προαίρεσιν».Και το κυριώτερο, να µη λησμονούν ότι το Οφφίκιο απενεµήθη σ’ αυτούς προς αναγνώριση του λειτουργικού διακονήµατός των, ως κληρικών κατωτέρου βαθμού, από το Αναλόγιο κάποιου Ιερού Ναού και όχι για τις τυχόν επιδόσεις και επιτυχίες τους στον θύραθεν καλλιτεχνικό μουσικό χώρο.
ΑπογευματινήΚωνσταντινουπόλεως