Ευλογημένη πραγματικά η συνάντηση των επόμενων ημερών. Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο καλεί τους Επισκόπους των Νέων Χωρών να παραστούν στον λαμπρό αυτό εορτασμό.
Η πρόσκληση αυτή που έστειλε ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είναι αναφαίρετο δικαίωμα του Οίκου μας από τον οποίο προερχόμαστε και δεν έχουμε κανένα δικαίωμα να κόψουμε τον ομφάλιο λώρο. Το παιδί όταν γεννιέται από τη μητέρα του, κόβεται ο ομφάλιος λώρος, εκείνο σιγά σιγά αναπτύσσεται και ανεξαρτητοποιείται. Ποτέ δεν αρνείται τη μητέρα του, ποτέ δεν χάνεται από την αγάπη της. Αποκτά μία αυτονομία, αλλά οι δεσμοί που το δένουν με εκείνη είναι φυσικοί, δεδομένοι και έχουν οντολογική φύση. Το ίδιο συμβαίνει και με την μεγάλη μας αγάπη που είναι και σκέψη μας συχνή, το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο. Τον φάρο της λάμψης της θεολογίας της ορθόδοξης ανατολής. Κάθε αντικανονική σκέψη για αποκοπή από τον πνευματικό ομφάλιο λώρο που μας δένει, αποτελεί ύβρις και αχαριστία.
Δεν κατανοώ τις αντιδράσεις που προκλήθηκαν από την επιστολή του Παναγιοτάτου μας κ.κ. Βαρθολομαίου, αλλά τις ανέμενα. Τέτοιες αντιδράσεις είναι ίδιον γνώρισμα της ελληνικής θεολογικής πραγματικότητας που παντού βλέπει, μάλλον αρέσκεται να βλέπει, σκιές και φαντάσματα, εχθρούς της πίστεως, συνομωσίες και προδοσίες. Να είμαστε ειλικρινείς. Στην Ορθοδοξία δεν υπάρχουν προδότες. Αυτή είναι η αλήθεια. Κάποιοι έχουν μπερδέψει το «οικουμενικός» με το «οικουμενιστικός». Ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης με την κίνηση αυτή, να στείλει δηλαδή την επιστολή, δείχνει στην ουσία την αγάπη προς τις Μητροπόλεις των Νέων Χωρών και ως άξιος συνεχιστής της αδιαίρετης ενότητας, του «ίνα ώσιν εν», αγκαλιάζει τα πνευματικά του παιδία στην κοινή σύναξη και εορτή, μία εορτή συμβολική καθώς την 1η Σεπτεμβρίου αρχίζει το νέο εκκλησιαστικό έτος.
Η επιστολή του Παναγιοτάτου μας κ.κ. Βαρθολομαίου σε όλη της την έκταση, εμφανώς αναβλύζει αγάπη και ενδιαφέρον προς τις Μητροπόλεις των Νέων Χωρών και οι προθέσεις της είναι αγαθές και ξεκάθαρες. Βέβαια καλό θα ήταν η επιστολή αυτή να είχε σταλεί εδώ και χρόνια, αλλά και οι Μητροπόλεις αυτές να συμμετέχουν όλες εδώ και χρόνια στην κοινή εορτή και πνευματική συνάντηση υπό την αγάπη και πνευματική πατρότητα του Οικουμενικού μας Πατριάρχου κ.κ. Βαρθολομαίου. Η πνευματική τους εξάρτηση όφειλε να μεταφράζεται σε αυτονόητη πνευματική επικοινωνία και συχνό διάλογο με τη Μητέρα Εκκλησία.
Η επιστολή δεν έχει κρυφά και κρυπτογραφημένα σημεία, ούτε εγκυμονεί κινδύνους για την ενότητα της Εκκλησίας. Στην πατρική επιστολή ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κάνει λόγο για αδελφική επικοινωνία, κοινές δεήσεις και προσευχές, για εγκαινιασμό του νέου εκκλησιαστικού έτους και της αρχομένης νέας Θ΄ Ινδίκτου, με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων επί συγκεκριμένων θεμάτων. Η συλλογικότητα που με εκκλησιαστικούς όρους μεταφράζεται σε συνοδικότητα, αποτελεί ύψιστη ενέργεια σεβασμού του Φαναρίου προς τις άλλες Μητροπόλεις και λήψης κοινών αποφάσεων μέσα από το θεσμό της συζήτησης και όχι της επιβολής.
Στην επιστολή γίνεται λόγος για την προετοιμασία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Σύνοδος αυτή αποτελεί το μεγάλο τόλμημα, την επιβεβαίωση λόγων αληθείας εν Αγίω Πνεύματι. Μία Σύνοδος με ύψιστη σημασία για τον θεσμό της Εκκλησίας και την πορεία της στο σύγχρονο γίγνεσθαι. Επίσης η επιστολή κάνει λόγο για την αξιολόγηση του μέχρι στιγμής επιτελεσθέντος έργου και των αποφάσεων της Δ΄ Προσυνοδικής Πανορθοδόξου Διασκέψεως (Σαμπεζύ Γενεύης 2009). Τέλος το τρίτο σημείο που επισημαίνεται, είναι η πορεία των Θεολογικών Διαλόγων της Ορθόδοξης Εκκλησίας με τους ετερόδοξους και η πορεία της Οικουμενικής Κίνησης.
Το Οικουμενικό Πατριαρχείο δεν είναι απλά ένας κοινός θεσμός όπως άλλοι θεσμοί. Για τον ορθόδοξο χριστιανό έχει μία οντολογική, βαθύτερη και υπαρξιακή σημασία.Είναι το σπίτι μας, η αναφορά μας. Το Φανάρι δεν έχει ανάγκη τις δικές μας επιβεβαιώσεις, ούτε απαιτεί τον σεβασμό μας. Οι ίδιοι ως αυτεξούσια όντα, μέσα από τη γνώση της Εκκλησιαστικής Ιστορίας και την αναγνώριση του ρόλου του στο ιστορικό στερέωμα, οφείλουμε πραγματικά τον σεβασμό απέναντι του. Το Οικουμενικό μας Πατριαρχείο δεν απαιτεί να «υπάρξει» από εμάς. Εμείς υπάρχουμε πνευματικά χάρη στην ακτινοβολία της πνευματικής του δόξας και του αιώνιου μυσταγωγικού του πλούτου που μόνο χαρά δημιουργεί στις ψυχές μας και ευφραίνει τις καρδιές μας.
Το δικαίωμα της σύγκλησης αυτής των Μητροπολιτών των Νέων Χωρών στο Φανάρι επί τη ευκαιρία της αρχής του νέου εκκλησιαστικού έτους είναι λογικό και θεμελιωμένο. Απορρέει δε από την Πατριαρχική Συνοδική Πράξη του 1928 σύμφωνα με την οποία ο Παναγιότατος έχει κάθε δικαίωμα να καλέσει τους εν λόγω Ιεράρχες.
Γράφει ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Σεβαστείας κ. Δημήτριος:
«Τοιουτοτρόπως, λοιπόν, ἰσχύει ἔκτοτε εἰς τήν Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος. ἕνα ἰδιαίτερο ἐκκλησιαστικό καθεστώς τῆς πνευματικῆς καί κανονικῆς δικαιοδοσίας τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, ἀναγνωριζόμενο ἀνέκαθεν καί πολιτειακῶς. Ἐνῷ, λοιπόν, τόσον σαφῶς καθωρίσθησαν οἱ ἐκκλησιαστικοί ὅροι, ἐπί τῇ βάσει τῶν ὁποίων ὤφειλε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος νά διοικῇ τίς Μητροπόλεις τῶν Νέων Χωρῶν, ἡ ἀδελφή αὐτή Ἐκκλησία, ἐπέδειξε ἀπό τήν πρώτη στιγμή διάθεσι κωλυσιεργίας καί συστηματική τάσι μή τηρήσεώς των».
Ο Οικουμενικός μας Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος είναι αγωνιστής.Πνευματική φυσιογνωμία που καθημερινά καλείται να εργαστεί για την ενότητα της Εκκλησίας, και τη διάδοση του ευαγγελικού αναστάσιμου μηνύματος, λόγου κένωσης και πρόσληψης του άλλου, του διαφορετικού, εκείνου του «ξένου» του δοξαστικού του Μ. Σαββάτου, λόγου σωτηρίας. Ο κ.κ. Βαρθολομαίος έχει πολύ δύσκολο έργο να επιτελέσει. Η διακονία των ψυχών και η πνευματική πατρότητα είναι δύσκολη εκ φύσεως. Ο ίδιος ακούραστα ενδιαφέρεται για την πνευματική επικοινωνία με τις Μητροπόλεις των Νέων Χωρών, γι’ αυτό και αναζητά τη χαρά αυτής της συνάντησης και αγωνίζεται καθημερινά προς αυτή την κατεύθυνση ως γνήσιος εργάτης του ευαγγελίου, «ὀρθοτομοῦντα τὸν λόγον τῆς ἀληθείας».
Βάζω εδαφιαία μετάνοια στον Πατριάρχη του Γένους και με σεβασμό ασπάζομαι την δεξιάν του. Εύχομαι ο Τριαδικός Θεός και η Υπεραγία Θεοτόκος μετά της αγίας χορείας των αγίων της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας, να τον ενισχύουν με δύναμη και φωτισμό στη διακονία του που είναι ιδιαίτερα δύσκολη και συνάμα καίρια. Καλή επιτυχία στη νέα αρχή της Ινδίκτου και είθε να ευφρανθείτε πνευματικώς από την πνευματική συνάντηση των προσεχών ημερών.
Εις πολλά, υγιή και ευλογημένα έτη Παναγιότατε κ.κ. Βαρθολομαίε.
Ηρακλής Φίλιος
(iraklisf@theo.auth.gr)
Πτυχιούχος Τμήματος Βαλκανικών Σπουδών Φλώρινας
Διπλωματούχος Βυζαντινής Μουσικής
Φοιτητής επί πτυχίω της Θεολογικής Σχολής Α.Π.Θ.