Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ ΜΙΛΗΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΑΚΑΡΙΣΤΟ ΙΕΡΙΣΣΟΥ ΝΙΚΟΔΗΜΟ

Σεβασμιώτατε ἅγιε ἀδελφέ, Ποιμενάρχα τῆς θεοσώστου αὐτῆς Ἐπαρχίας τοῦ Πανιέρου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου κε Θεόκλητε, 

Σεβασμιώτατοι ἅγιοι Ἀρχιερεῖς, 

Σεβαστοὶ Πατέρες καὶ ἀδελφοί, 

Λαὲ τοῦ Κυρίου εὐσεβέστατε καὶ φιλόχριστε, 

«Ἀγάλλου οὐρανὲ καὶ ἡ γῆ εὐφραινέσθω, ὁ πανάγιος Σταυρός, προέρχεται ἡμᾶς, ἁγιάζων ἐν χάριτι, τοῦτον κατασπαζομένους, ὡς πηγὴν ἁγιάσματος, καὶ τῆς πάντων θεώσεως αἴτιον», (Α’ ᾨδὴ τοῦ Κανόνος). 

Μὲ τὴν μεγαλειώδη αὐτὴ εἰκόνα τῆς εὐφροσύνης καὶ τῆς ἀγαλλιάσεως τῶν οὐρανίων καὶ ἐπιγείων ὁ ἱερὸς ὑμνωδὸς τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας προανάγγελει τὴν λαμπρὰ καὶ κοσμοχαρμόσυνη αὐριανὴ ἡμέρα τῆς Παγκοσμίου Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου καὶ Ζωοποιοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου. Καὶ ὀνομάζει προσφυῶς τὸ Δεσποτικὸ καὶ τρισμακάριο ξύλο «πηγὴ ἁγιάσματος» καὶ «πάντων θεώσεως αἴτιον».

Τὴν ἑρμηνεία διατί ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου ἀποτελεῖ τὴν πηγὴ τοῦ ἁγιασμοῦ καὶ τὴν αἰτία τῆς σωτηρίας καὶ τῆς θεώσεως τῶν πάντων τὴν δίδει τὸ σημερινὸ εὐαγγελικὸ ἀνάγνωσμα. «Καθὼς Μωϋσῆς ὕψωσε τὸν ὄφιν ἐν τῇ ἐρήμῳ, οὕτως ὑψωθῆναι δεῖ τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου, ἵνα πᾶς ὁ πιστεύων εἰς αὐτὸν μὴ ἀπόληται ἀλλ'ἔχῃ ζωὴν αἰώνιον» (Ἰω, γ’ 13-14) λέγει ὁ θεῖος Ἀπόστολος καὶ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης. Ὁ Κύριος μόνος Aὐτὸς ἐκτὸς ἁμαρτίας καὶ ρύπου, ἐθελουσίως καὶ αὐτοπροαιρέτως πορεύεται πρὸς τὸν σταυρικὸ θάνατο, ὑψώνεται ἐπάνω στὸ τρισόλβιο ξύλο καὶ διὰ τοῦ αἵματός Του ἀποπλένει τὸν ρύπο τῆς δυσώδους ἁμαρτίας ἀπὸ τὸ ἀνθρώπινο γένος καὶ χαρίζει στὸν πεπτωκότα ἄνθρωπο τὴν αἰώνιο ζωή. 

Ἡ θυσία αὐτὴ τοῦ ἄμωμου Ἀμνοῦ τοῦ Θεοῦ δὲν ἀποτελεῖ μιὰ τιμωρητικὴ ἀναγκαστικὴ ἐπιλογὴ τοῦ Θεοῦ Πατέρα ἀπέναντι στὸν μόνον ἄξιο νὰ ξεπληρώσει τὸ αἰώνιο ὄνειδος καὶ τὴν ἐνοχὴ διὰ τὴν πτώση τοῦ Ἀδάμ. Ἡ σχολαστικὴ αὐτὴ ἀνσέλμεια θεώρηση τῆς σταυρικῆς θύσιας ὡς ἰκανοποίησης τῆς θείας δικαιοσύνης καὶ ἡ συνακόλουθη ἀπόδοση στὸν Θεὸ τιμωρητικῶν καὶ δικανικῶν ἰδιωμάτων, οὐδόλως ἀπηχοῦν τὴν ὀρθόδοξη θεολογία τοῦ Σταυροῦ. Ὁ σαρκωθεὶς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ προσφέρει τὸν Ἑαυτὸν Του λύτρο ἀντί πολλῶν σὲ μιὰ ἄφατη κίνηση κενωτικῆς ἀγάπης πρὸς τὸ πλάσμα Τουγιὰ νὰ ἀποκαταστήσει τὴν τρωθεῖσα σχέση του μετὰ τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ παραστήσει αὐτὸν ἅγιο καὶ ἄμωμο καὶ ἄσπιλο ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ Πατέρα. 

Ἡ ἐμμονικὴ προσκόλληση τῆς Δύσεως στὸν πόνο τοῦ Σταυροῦ, στὸ πένθος καὶ τὴν ὀδύνη τοῦ πάσχοντος Θεοῦ καμία σχέση δὲν ἔχουν μὲ τὸ ὀρθόδοξο σταυροαναστάσιμο ἦθος, ἕνα ἦθος ποὺ δὲν συνίσταται σὲ μιὰ συναισθηματικοῦ καὶ ψυχολογικοῦ τύπου βίωση τῶν ἀρρήτων Μυστηρίων τοῦ Σταυροῦ, τοῦ Πάθους καὶ τῆς λαμπροφόρου Ἀναστάσεως. Ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία καλεῖ τὸν πιστὸ σὲ ὀντολογικὴ μετοχὴ στὸν Σταυρὸ καὶ τὴν Ἀνάσταση. Διὰ τῆς προσευχῆς, τῆς καθάρσεως τοῦ νοὸς καὶ τῆς καρδιᾶς καὶ κυρίως καὶ κατ’ ἐξοχὴν διὰ τῆς μυστηριακῆς ζωῆς ὁ πιστὸς γίνεται συμμέτοχος τῆς ζωῆς τοῦ Ἰησοῦ, ὅπως ἄλλωστε ὅμολογοῦμε στὴν εὐχὴ τῆς ἁγίας Ἀναφορᾶς: «Μεμνημένοι τοίνυν τῆς σωτηρίου ταύτης ἐντολῆς καὶ πάντων τῶν ὑπὲρ ἡμῶν γεγενημένων, τοῦ Σταυροῦ, τοῦ Τάφου, τῆς τριημέρου Ἀναστάσεως, τῆς εἰς οὐρανοὺς Ἀναβάσεως, τῆς ἐκ δεξιῶν Καθέδρας, τῆς δευτέρας καὶ ἐνδόξου πάλιν Παρουσίας». Ἡ «ἀνάμνηση» αὐτὴ δὲν εἶναι ψυχολογικὴ ἀλλὰ λειτουργικὴ-εὐχαριστιακὴ-ἐσχατολογική. 

Ὁ Σταυρὸς εἶναι ὁ μόνος καὶ ἀσφαλὴς δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν ζωηφόρο Ἀνάσταση, στὴν ἁγία Ἀνάληψη, στὴν Καθέδρα στὰ δεξιὰ τοῦ Πατρὸς καὶ στὴν αἰώνιο καὶ ἀτελεύτητο Βασιλεία...Ὁ Σταυρὸς καταργεῖ τὰ παλαιὰ καὶ τὰ τετριμμένα, ὁ τύπος τοῦ Σταυροῦ ἀποδιώκει μακρυὰ τὴν τυπολατρεία, ἀποσκορακίζει τὰ παρωχημένα καὶ τὰ ἐπουσιώδη.Ὁ Σταυρὸς γίνεται ἡ αἰτία ὁ κόσμος ὁ παλαιὸς καὶ ἐφθαρμένος, ὁ ὑποκείμενος στὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ἀλλοτρίωση νὰ παρέλθει ἀνεπιστρεπρί. Ἡ σταυρικὴ ἐκούσια θυσία τοῦ Κυρίου δὲν ἔχει μόνον ἱστορικὴ διάσταση, ἔχει διάσταση κυρίως μετα-ἱστορικὴ καὶ ἐσχατολογική… Δὲ θὰ πρέπει ἄλλωστε νὰ λησμονοῦμε ὅτι τὸ τρισόλβιο καὶ μακάριο ξύλο τοῦ Σταυροῦ ἀποτελεῖ τὸ κατ’ ἐξοχὴν σύμβολο καὶ σημεῖο τῆς ἐσχατολογικῆς Δόξας τοῦ ἐρχομένου Χριστοῦ, «καὶ τότε φανήσεται τὸ σημεῖον τοῦ υἱοῦ τοῦ ἀνθρώπου ἐν οὐρανῷ, καὶ τότε κόψονται πᾶσαι αἱ φυλαὶ τῆς γῆς καὶ ὄψονται τὸν υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐπὶ τῶν νεφελῶν τοῦ οὐρανοῦ μετὰ δυνάμεως καὶ δόξης πολλῆς» (Ματθ. 24, 30). Ἡ «καινὴ κτίσις» (Γαλ. στ’ 15) διὰ τὴν ὁποία ὁμιλεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος στοὺς Γαλάτας ἀρχίζει μὲ τὸν Σταυρὸ καὶ ἐπεκτείνεται στὰ Ἔσχατα, στὴν Μέλλουσα Βασιλεία καὶ τὴν ἀτελεύτητη καὶ αἰώνια Δόξα τοῦ Χριστοῦ. 

Μέτοχος αὐτοῦ τοῦ σταυροαναστασίμου ἤθους καὶ τρόπου ὑπῆρξε ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Ἱερισσοῦ Νικόδημοςὁ πρὸ τριῶν ἐτῶν ἀπελθῶν ἐκ τῶν προσκαίρων εἰς τὰ αἰώνια. Ὁλόκληρη ἡ ζωή, ἡ βιοτὴ καὶ ἡ πολιτεία τοῦ μακαριστοῦ ἱεράρχου ἦτο μιὰ σταυρικὴ καὶ ἐν ταὐτῷ ἀναστάσιμη πορεία μὲ ἕνα καὶ μόνον τέλος καὶ σκοπὸ καὶ στόχο καὶ προορισμό∙ τὴν συνάντηση μετὰ τοῦ ἡγαπημένου Νυμφίου Χριστοῦ. Ὁ προσωπικὸς σταυρὸς εἶναι ὁ τρόπος συμμετοχῆς στὰ ἄχραντα δεσποτικὰ Πάθη ποὺ ὁδηγεῖ ἀκλινῶς στὴν συνάντηση μετὰ τοῦ Ἀναστημένου Ἰησοῦ... Ἡ βίωση τοῦ Γολγοθᾶ μέσα ἀπὸ τὶς δυσκολίες καὶ τὴν σκληρότητα τῆς ζωῆς εἶναι ἡ ἀτραπὸς ποὺ ὁδηγεῖ στὸ κενὸ Μνημεῖο τοῦ Ἰησοῦ. 

Τὸν πόνο καὶ ὀδύνη τοῦ προσωπικοῦ του σταυροῦ ἐγνώρισε ἐξ ἀπαλῶν ὀνύχων ὁ μακαριστὸς Μητροπολίτης Νικόδημος ὄταν βρέφος σχεδόν, τριῶν μόλις ἐτῶν, ἔχασε τὴν εὐσεβεστάτη μητέρα του καὶ βίωσε ὅλην ἐκείνη τὴ σταυρικὴ πίκρα τῆς ὀρφάνιας ἡ ὁποία ὅμως μόρφωσε ἐντὸς του τὸν Χριστὸ καὶ τὴν ἀκράδαντη πίστη στὴν Ἀνάστασή Του. Ὁ σταυρὸς τοῦ ἀπορφανισμοῦ δὲν ἔγινε αἰτία γογγυσμοῦ καὶ θεομαχίας ἀλλὰ ἀφορμὴ θεογνωσίας, θεοσεβείας καὶ ἀπόλυτης παράδοσης στὸ θεῖο Θέλημα καὶ τὸ ἄπειρο θεῖο Ἔλεος... 

Καὶ εἶναι ἀκριβῶς αὐτὸ τὸ θεῖο Ἔλεος ποὺὁδηγεῖ τὰ βήματα τοῦ νεαροῦ τότε Νικολάου στὴν περίφημη Θεολογικὴ Σχολὴ τῆς Χάλκης ἡ ὁποία ἄφησε ἀνεξίτηλα τὰ σημάδια της στὸν φέρελπι ἱεροσπουδαστή. Μέσα εἰς τὸ ἱερὸ αὐτὸ -ὄντως χαλκεῖον- σφυρηλατήθηκε καὶ διαμορφώθηκε ἅπαξ διὰ παντὸς ἡ σχέση του μὲ τὸ Ἱερὸ Κέντρο τοῦ Γένους μας, τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο. Μιὰ σχέση λατρείας καὶ ἀφοσίωσης πρὸς τήν Πρώτη Καθέδρα τῆς Οἰκουμένης. Ἐκεῖ στὰ κράσπεδα τοῦ Θυσιαστηρίου τοῦ Καθολικοῦ τῆς ἁγίας Τριάδος ἔλαβε ἐκ τῶν τιμίων χειρῶν τοῦ τότε Σχολάρχου Μητροπολίτου Ἰκονίου Ἰακώβου τοὺς δύο πρώτους βαθμοὺς τῆς Ἱερωσύνης ἐκεῖνο τὸν μαῦρο Σεπτέμβρη τοῦ 55 ποὺ σφράγισε τὴ μοίρα τῆς Πολίτικης Ρωμηωσύνης... Ἡ ἱερατική του Διακονία θὰ ξεκινήσει μέσα στὸν διωγμὸ καὶ τὸν κατατρεγμὸ ἴσως γιὰ νὰ μὴ λησμονήσει ποτὲ ὅτι ἡ ἱερωσύνη εἶναι πορεία σταυρικὴ καὶ μαρτυρικὴ, γιὰ νὰ μὴ λησμονήσει ποτὲ ὅτι ὁ Σταυρὸς εἶναι ὁ μόνος δρόμος ποὺ ὁδηγεῖ στὴν Ἀνάσταση. 

Εἰς τὰ ἀγκάλας, λοιπόν, τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου γενήθηκε καὶ γαλουχήθηκε καὶ ἀνδρώθηκε ὁ Μακαριστὸς Ἱερισσοῦ Νικόδημος καὶ ἀγάπησε βαθιὰ τὴν Μητέρα Μεγάλη Ἐκκλησίακαὶ τὴν ὑπηρέτησε μὲ πιστότητα καὶ ἀκρίβεια καὶ ἀπαράμιλλη ἀφοσίωση ἀρχικὰ στὴν Μάλτα, ἔπειτα στὴν Μ. Βρετανία, ὕστερα στὴν Μυτιλήνη καὶ τέλος στὴν Πατριαρχικὴ καὶ Σταυροπηγιακὴ Μονὴ Βλατάδων ἐδῶ στὴν Μακεδονία. Σὲ ὅποια θέση καὶ ἂν ἐστάλη ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία ὁ Μακαριστὸς Νικόδημος ἐπέδειξε ζῆλο καὶ ἐργατικότητα παροιμιώδη, ποτέ του δὲν λογάριασε κόπους καὶ μόχθους, ὅλο του τὸ εἶναι τὸ προσέφερε θυσία ἐκούσια στὸν βωμὸ τῆς διακονίας. Σταθερὸς καὶ ἀκλινὴς ὁδοδείκτης σὲ ὅλη του τὴν ἱερατικὴ διακονία τὸ Οἰκουμενικὸ Πατριαρχεῖο εἰς τὸ Ὅποῖο πάντοτε προσβλέπει μὲ σταθερὸ καὶ ἀταλάντευτο βλέμμα καὶ ἀπὸ τὸ Ὁποῖο λαμβάνει δύναμη καὶ ἀπαντοχὴ καὶ ἀναψυχὴ καὶ παρηγορία στὶς δυσκολίες. 

Ὁ ἅγιος Θεὸς δὲν ἀργεῖ νὰ ἐπιδαψιλεύσει πλούσια τὴν Χάρη Του στὸν ἀκάματο ἐργάτη τοῦ Εὐαγγελίου καὶ τὸν καθιστᾶ Μητροπολίτη ἐδῶ στὴν λαμπρὰ αὐτὴ Ἐπαρχία τοῦ Πανιέρου Οἰκουμενικοῦ Θρόνου ποὺ τόσο ἀγάπησε καὶ τόσο πιστὰ ὑπηρέτησε ἀπὸ τὴν πρώτη του νεότητα. Ἐδῶ στὸν φυσικό του χῶρο σὲ μιὰ ἀπὸ τὶς Ἐπαρχίες τοῦ Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου ἀναδεικνύεται Ποιμένας καὶ Ἐπίσκοπος τῆς Ἐκκλησίας γιὰ νὰ ποδηγετήσει τὰ λογικὰ πρόβατα τοῦ Χριστοῦ στὴν Σωτηρία. 

«Καὶ οἱ λίθοι κεκράξονται» γιὰ τὴν πολιτεία καὶ τὸ ἔργο τοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμου εἰς τὴν εὐλογημένη Ἐπαρχία τῆς Ἱερισσοῦ... Ὅσα καὶ νὰ πεῖ κανεὶς πτωχὰ καὶ ἀνάξια θὰ εἶναι... Ἀνήγειρε Ναοὺς καὶ Μονές, χειροτόνησε δεκάδες ἱερεῖς, ὀργάνωσε κατασκηνώσεις καὶ κατηχητικὰ γιὰ τὴ νεότητα, ἔκτισε γηροκομεῖα γιὰ τοὺς ἀπόρους γέροντες, καὶ ἱδρύματα ἀγάπης γιὰ τοὺς οἰκονομικὰ ἀσθενέστερους. Σπούδασε μὲ προσωπικά του ἔξοδα δεκάδες νέους καὶ νέες... Λειτουργοῦσε καὶ κήρυττε συνεχῶς, συνέγραφε καὶ ἑρμήνευε τὸ θεῖο Λόγο. Ἀκτήμων καὶ ἐλεήμων, ἀμνησίκακος, ἁπλὸς καὶ ταπεινός, ψυχὴ εὐαίσθητη ἡμέρα καὶ νύκτα καιομένη ἀπὸ τὴν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ καὶ τῆς Παναγίας Μητέρας Του τὴν Ὁποία ὑπερβαλλόντως τιμοῦσε. 

Ὅμως ἡ λαμπρὰ καὶ ἀγλαόκαρπος ἱερατικὴ Διακονία τοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμου ὅπως ξεκίνησε, δηλαδή, μαρτυρικῶς καὶ σταυρικῶς, ἔτσι καὶ ἔμελε καὶ νὰ τελειώσει... Ὁ σταυρὸς τῆς πολυώδυνης ἀσθένειας ἦλθε νὰ καθαρίσει «ὡς χρυσίον ἐν χωνευτηρίῳ» ἔτι περισσότερο τὴν ἤδη καθαρὰ καὶ λελαμπρυσμένη ψυχή του.Μὲ ἱώβειο ὑπομονή, γεναιότητα, καρτερικότητα καὶ ἀρχοντικὴ ἀξιοπρέπεια ὑπέμεινε, ἀγγόγυστα καὶ δοξολογῶντας συνεχῶς τὸν Θεό, τὴν βασανιστική του ἀσθένεια μέχρι νὰ παραδώσει τὴν ἁγία ψυχή του στὰ χέρια τοῦ Δεσπότου Χριστοῦ ποὺ τόσο ἀγάπησε. Τοιουτοτρόπως, ὁ μακαριστὸς Γέροντας στάθηκε ἐνώπιον τοῦ Θρόνου τοῦ Παμβασιλέως καὶ Δικαιοκρίτου Χριστοῦ κομίζοντας τοὺς πολλαπλοὺς προσωπικούς του σταυροὺς τῆς μαρτυρίας καὶ τοῦ μαρτυρίου διὰ νὰ λάβει «τὸ βασίλειον τῆς εὐπρεπείας καὶ τὸ διάδημα τοῦ κάλλους ἐκ χειρὸς Κυρίου» (Σοφ. Σολ. 5, 16). 

Μὲ ἄφατο σεβασμὸ καὶ ἱερὰ συγκίνηση ἀναμιμνησκόμεθα σήμερον τῆς ζωῆς καὶ τοῦ παραδείγματος τοῦ Μακαριστοῦ Μητροπολίτου Νικοδήμουὁ ὁποῖος ἵσταται πρότυπο διαχρονικὸ εὐαγγελικῆς ζωῆς, σταυρικῆς μαρτυρίας, ἀναστασίμου ἤθους, σταυροναστάσιμης χαρᾶς καὶ ὀρθόδοξης χαρμολύπης. Καὶ πῶς θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι διαφορετικὰ ἀφοῦ ὑπῆρξε γνήσιο τέκνο καὶ σπλάγχνο τῆς μαρτυρικῆς καὶ σταυρωμένης Πρωτόθρονης Ἐκκλησίας. Τὴν ὁποία ἀγάπησε ἐκ νεότητός του, τὴν ὑπηρέτησε μὲ πίστη καὶ ἀφοσίωση καὶ τῆς Ὁποίας τὰ ἀπαράγραπτα δίκαια ὑπεράσπιζε παντὶ σθένει καὶ τρόπῳ ὅταν βέβηλοι νόες καὶ ἀσεβεῖς καρδίες διελογίζοντο μάταια καὶ ψευδῆ. 

Μὲ αὐτὲς τὶς πτωχὲς καὶ ἀνεπαρκεῖς σκέψεις καὶ ἀφοῦ εὐχαριστήσω ἐκ μέσης καρδίας τὸν Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Ἱερισσοῦ καὶ ἀγαπητὸ ἐν Χριστῶ Ἀδελφὸ κο Θεόκλητο, Ποιμενάρχη τῆς θεοσώστου αὐτῆς Μητροπολιτικῆς Ἐπαρχίας, διὰ τὴν λίαν τιμητικὴ πρόσκληση, εὔχομαι καὶ προσεύχομαι ὁ Κύριος τῆς Ζωῆς καὶ τοῦ θανάτου νὰ ἀναπαύει τὴν μακαρία καὶ εὐγενικὴ ψυχὴ τοῦ ἀοιδίμου Μητροπολίτου Νικοδήμου.