Του κ. Δημητρίου Σαλαπάτα
Θεολόγου - Διεθνολόγου, Υπ. Διδάκτορος Πανεπιστημίου Winchester Αγγλίας
Λονδίνο
H Α.Θ.Π.ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ.κ. Βαρθολομαίος επισκέπτεται τη μεγαλούπολη του Λονδίνου, από την 1η έως την 4η Νοεμβρίου 2015, προσκεκλημένος του Αγγλικανού Αρχιεπισκόπου του Canterbury Justin Welby.
Μια ενδιαφέρουσα πτυχή του προγράμματος του Παναγιωτάτου, κατά την επίσημη αυτή επίσκεψή του, ήταν και η βαρυσήμαντη διάλεξη που έδωσε σήμερα Τετάρτη 4η Νοεμβρίου στο St. Mary's University του Twickenham,ένα Ρωμαιο-Καθολικό Ανώτατο Εκπαιδευτικό Ίδρυμα που εορτάζει φέτος 165 χρόνια λειτουργίας. Αυτό βρίσκεται στο ΝΔ Λονδίνο και ειδικεύεται στις Θεολογικές και Θρησκειολογικές Σπουδές. Το θέμα της διάλεξης -η οποία δόθηκε από την Α.Θ.Π. στην αγγλική γλώσσα- ήταν: «Religion in Dialogue: The Importance and Imperative of Dialogue in our World» («Θρησκεία σε Διάλογο: Η σημασία και η επιτακτική ανάγκη του Διαλόγου στον Κόσμο μας»)!
Η διάλεξη του Παναγιωτάτου πραγματοποιήθηκε στο κατάμεστο St. Mary’s University Chapel, και είχε ενταχθεί μέσα στο πλαίσιο του εορτασμού από το εν λόγω Πανεπιστήμιο της 5ης Επετείου της επίσκεψης του Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’ στην Αγγλία.
Τον Παναγιώτατο συνόδευανο Σεβ. Αρχιεπίσκοπος Θυατείρων & Μεγ. Βρετανίας κ. Γρηγόριος, οι Αρχιερείς των Θυατείρων, Πανιερ. Μητροπολίτης Διοκλείας κ. Κάλλιστος, Θεοφιλ. Επίσκοπος Κυανέων κ. Χρυσόστομος, Θεοφιλ. Επίσκοπος Τροπαίου κ. Αθανάσιος και ο Λέκτορας του Πανεπιστημίου St. Mary’sΑρχιμ. Δρ. Νικόδημος Αναγνωστόπουλος.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμό που απηύθυνε ο Ρωμαιο-Καθολικός Επίσκοπος Arundel και Brighton Richard Moth, ο οποίος είναι Chair of St Mary’s University Board of Governors. Ο Επίσκοπος ανέφερε στο λόγο του πως είναι μεγάλη τιμή να υποδέχεται στο Πανεπιστήμιο τον Παναγιώτατο Οικουμενικό Πατριάρχη, εκ μέρους του Πρύτανη και Καρδιναλίου Vincent Nichols. Επεσήμανε δε ότι «η ημέρα αυτή είναι ημέρα μεγάλης χαράς για την Κοινότητα του Πανεπιστημίου» και υπογράμμισε πως «μας ενώνουν οικουμενικές χριστιανικές αξίες και η παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχου στο Ίδρυμα αυτό μας υπενθυμίζει τον κοινό μας σκοπό». Ολοκλήρωσε τον χαιρετισμό του λέγοντας πως «η προσευχή μας σήμερα θα είναι η Σοφία του Θεού να βελτιώσει την κατανόηση της χριστιανικής πίστης μας στον σύγχρονο κόσμο».
Κατόπιν, εκπρόσωπος των φοιτητών καλωσόρισε με θερμά λόγια τον Παναγιώτατο στο Πανεπιστήμιο.
Ακολούθησε η πολύ ενδιαφέρουσα διάλεξη του Παναγιωτάτου Πατριάρχου του Γένους μας,ο οποίος ανέφερε, μεταξύ άλλων, και τα εξής:
«Η ελευθερία δεν είναι μονοσήμαντα ατομικό γεγονός, αλλά επιτυγχάνεται στο επίπεδο των διαπροσωπικών σχέσεων. Η μη αποδοχή να συμμερισθώ και να μοιρασθώ με τον συνάνθρωπο και με τον κόσμο σημαίνει άρνηση της ελευθερίας.Υποχρεούμεθα να φιλοδοξούμε να γίνουμε μια ζωντανή εικόνα της Αγίας Τριάδος, τα πρόσωπα της οποία διατελούν εν Κοινωνία».
Στη συνέχεια, κι αφού έδωσε μια ερμηνεία για το θεσμό των διαθρησκειακών διαλόγων, έκανε μια σύντομη ιστορική αναδρομή του Διαλόγου Ορθοδόξων και Ρωμαιο-Καθολικών, καθώς επίσης και των σχέσεων και του Διαλόγου του Οικουμενικού Πατριαρχείου με άλλες θρησκείες, υπογραμμίζοντας την ιστορική αξία και σημασία που έχουν οι διαχριστιανικοί και οι διαθρησκειακοί διάλογοι για το Οικουμενικό Πατριαρχείο και για την Ορθοδοξία γενικώτερα.
«Οι διάλογοι», είπε ο Παναγιώτατος, «δεν υφίστανται για να εξυπηρετούν τις θέσεις και τα επιχειρήματά μας, αλλά αποδεικνύουν την αγάπη και την ειλικρίνεια του ενός προς τον άλλον.Ο διάλογος προϋποθέτει την ισότητα και την ταπεινότητα, αφήνοντας κατά μέρος την υπεροψία. Ο αληθινός διάλογος είναι δώρο Θεού. Σύμφωνα με τον Άγ. Ιωάννη τον Χρυσόστομο, ο Θεός βρίσκεται σε προσωπικό διάλογο με τους ανθρώπους. Επιπροσθέτως, ο διάλογος δεν εμπλέκει μόνο ανθρώπους, αλλά ολόκληρο τον κόσμο, τη δημιουργία γενικώτερα».
Ο Παναγιώτατος ομίλησε με θέρμη για τη σχέση των διαθρησκειακών διαλόγων με τη φροντίδα για το περιβάλλον, που είναι -ως γνωστόν- ένα θέμα που τον ενδιαφέρει ιδιαίτερα, και η ενασχόλησή του με αυτό του έχει προσδώσει τον επίζηλο τίτλο «Πράσινος Πατριάρχης»!
Ο Άξιος Οιακοστρόφος της Οικουμενικής Ορθοδοξίας υποστήριξε την άποψη πως «το περιβάλλον είναι ένα θέμα με πνευματική και θρησκευτική διάσταση». Τόνισε δε, ότι «κάθε επιστήμη μπορεί και πρέπει να συμβάλλει στο διάλογο, λαμβάνοντας υπόψιν το σεβασμό προς το περιβάλλον». Επεσήμανε ακόμη πως, «όλοι θα κριθούμε από τη λεπτότητα και την ευγένεια με την οποία αντιμετωπίζουμε ο ένας τον άλλο, αλλά και τη γη, κι ακόμα σύνολη τη δημιουργία».
Κατέληξε δε, με τις παρακάτω σκέψεις:
«Ο διάλογος δεν είναι άσχετος με ρίσκα και δυσκολίες. Συνοδεύεται δε πάντα με σημαντικά ερωτήματα όπως: Μήπως πρόκειται να χάσουμε; Μήπως χρειαστεί να συμβιβαστούμε; Ποιά μπορεί να είναι τα φρούτα και τα αποτελέσματα του διαλόγου; Πάντως, όταν κανείς παραδίδεται στη δυνατότητα του διαλόγου κάτι ιερό συμβαίνει, κάτι πολύ μεγαλύτερο από εμάς κυριαρχεί. Παρά την ύπαρξη των διαφορών μας, ο διάλογος μας φέρνει πιο κοντά τον ένα στον άλλο».
Αμέσως μετά τη διάλεξή τουο Παναγιώτατος τιμήθηκε από τον Αντι-Πρύτανη του Πανεπιστημίου Francis Campbell με το παράσημο του «St. Mary’s - Πάπα Βενέδικτου ΙΣΤ’», σε αναγνώριση της προσφοράς του στην προώθηση του Οικουμενικού Διαλόγου ανάμεσα στις Χριστιανικές Ομολογίες, καθώς και στη διαδικασία συμφιλίωσης με όλη τη δημιουργία. Το παράσημο αυτό αποτελεί την ύψιστη τιμή που το εν λόγω Πανεπιστήμιο απονέμει και ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιήθηκε τέτοια απονομή στην ιστορία του Ανωτάτου αυτού Εκπαιδευτικού Ιδρύματος.
Ο Αντι-Πρύτανης στη σύντομη προσφώνησή του ανέφερε ότι «Είναι προνόμιο να υποδεχόμαστε και να παρασημοφορούμε τον Οικουμενικό Πατριάρχη, σε μια τέτοια περήφανη ημέρα για το Πανεπιστήμιο μας. Είναι μια ιστορική ευκαιρία, που ελπίζω ότι θα ενθαρρύνει ευρύτερα τον διαθρησκειακό διάλογο. Είναι πρωταρχική φιλοδοξία του Πανεπιστημίου μας να ενθαρρύνει τον διάλογο μεταξύ θρησκειών και Χριστιανικών Ομολογιών και πιστεύω πως ο διάλογος αυτός θα συμβάλλει στην προσέγγιση Ορθοδόξων και Ρωμαιο-Καθολικών».
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με την προσφορά κερασμάτων από το Πανεπιστήμιο.