Διαβάσαμε πρόσφατη συνέντευξη του μητροπολίτου Βολοκολάμσκ Ιλαρίωνοςστο πρακτορείο ειδήσεων ΤΑΣΣ και χωρίς να είμαστε «επίσημο ιστολόγιο του Οικουμενικού Πατριαρχείου»επιθυμούμε να κάνουμε μερικές επισημάνσεις στα όσα ανέφερε ο Πρόεδρος του Τμήματος Εξωτερικών Εκκλησιαστικών Σχέσεων του Πατριαρχείου Μόσχας.
1. Προφανώς η εκκλησιαστική καθημερινότητα των Ναών της Ρωσικής Εκκλησίας δεν επηρεάζεται από την απόφαση της Συνόδου του Μινσκ, καθώς δεν υπήρξε καμία εσωτερική αλλοίωση στην κατάσταση τους. Όμως το Οικουμενικό Πατριαρχείο ΔΕΝ«αναγνώρισε σχισματικούς στην Ουκρανία», ΔΕΝέκανε «εισπήδηση στο αλλότριο κανονικό έδαφος» και ΔΕΝ«διεκδικεί δικαίωμα ακυρώσεως των αποφάσεων λοιπών Εκκλησιών», αλλά επανέφερε στην κανονικότητα πάνω από 20.000.000 πιστούς, οι οποίοι χωρίς να έχουν δογματική ή κανονική διαφορά και μόνο επειδή ήθελαν ως άνθρωποι να ζουν ελεύθερα την πίστη τους, επανέφερε στην αρχική κανονική κατάσταση το δικό του κανονικό έδαφος, και δια της προνομίας και ευθύνης της Εκκλήτου (θ’ και ιζ’ της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου και εκατοντάδες άλλων εγγράφων) απεφάνθη, ασκώντας το κανονικό της δικαίωμα, τελεσιδίκως επί της καταδίκης, όπως έγινε και για όποιους λόγους έγινε, των μητροπολιτών Φιλαρέτου και Μακαρίου.
2. Οι ενέργειες της Μεγάλης του Χριστού Εκκλησίας όλα αυτά τα χρόνια ήταν αδικαιολόγητα, θα λέγαμε, φιλικές προς τον ρωσικό εκκλησιαστικό ιμπεριαλισμό, μέχρι του σημείου σκανδαλισμού υγιώς σκεπτόμενων ανθρώπων οι οποίοι έλεγαν: «μα δεν βλέπετε ότι το κακό επεκτείνεται και ότι οι άνθρωποι στην Ουκρανία ζητούν να απαλλαγούν από την τρομολαγνεία αυτή των όσων επιβάλλονται επάνω τους; Ως που θα πάει αυτή η κατάσταση;». Οι ενέργειες της Μητρός Εκκλησίας, εξ άλλου, ήταν ένα μικρό δείγμα της συμπεριφοράς που έπρεπε να είχε τόσα χρόνια και την οποία λόγω υπερβολικής αβρότητας είχε βάλει στο περιθώριο. Τα πράγματα έπρεπε κάποια στιγμή να μπουν στη θέση τους. Η Εκκλησία λειτουργεί με τον δικό της χρόνο. Και αυτός ο χρόνος για τη συγκεκριμένη υπόθεση του Ουκρανικού είχε υπερβεί τα όρια προ πολλού όπως και οι ενέργειες της Ρωσικής Εκκλησίας, οι διαρκώς επεκτατικές, χωρίς τον σεβασμό καμίας δικαιοδοσίας με μόνο λογισμό μια «Τρίτη Ρώμη» ανύπαρκτη και φαντασιώδη.
3. Δεν μπορούμε να μιλούμε για νέο σχίσμα στην Εκκλησία διότι ένα σχίσμα προϋποθέτει δυο πλευρές που δεν έχουν κοινωνία. Στην περίπτωση αυτή η ιστορικά θυγατέρα επέλεξε να αποκοπεί από την τροφό και μητέρα της. Αυτό δεν σημαίνει «σχίσμα». Αυτό σημαίνει απομόνωση της Εκκλησίας Ρωσίας από τον συνεκτικό των Εκκλησιών ιστό, δηλαδή από το Οικουμενικό Πατριαρχείο. Από την άλλη η Εκκλησία της Ρωσίας με ποια ιδιότητα καλεί τους άλλους Προκαθημένους να λάβουν θέση. Προφανώς υπέρ της; Αδιανόητο!
4. Αναφορικά με την Πράξη του Διονυσίου Δ’. Μέχρι σήμερα επικαλούνταν οι αδελφοί Ρώσοι ότι η Πράξη αυτή τους έδινε τα δικαιώματα οριστικά και αμετάκλητα επί του Κιέβου. Συγχρόνως λένε ότι για 300 χρόνια έχουν δικό τους ένα σπίτι ή ότι δεν μπορούν να αλλάξουν οι εκκλησιαστικές πράξεις κ.ο.κ. Τελικά τί από όλα αυτά ισχύει; Μήπως να ξαναδιαβάσουμε την ιστορία με ένα πιο αντικειμενικό κριτήριο; Στη ζωή της Εκκλησίας, τα παρανόμως αποκτηθέντα ΔΕΝ εξαγιάζονται με τη χρησικτησία αλλά αναμένουν τη διευθέτηση τους. Ασφαλώς τα όρια δεν μπορούν να αλλάξουν. Πχ δεν θα μπορούσε να έλθει ο Τσεχίας να αλλάξει αυτά τα όρια, ο οποίος στην περίπτωση αυτή είναι κάποιος τρίτος, αλλά τα αλλάζουν τα δεδομένα αυτοί που εκδίδουν τις Πράξεις! Δεν «έθεσε τέρμα στην περίοδο 200 ετών αναγκαστικής διαιρέσεως» Κιέβου-Ρωσίας η Πράξη του Διονυσίου Δ’ αλλά ήταν προϊόν στυγνού εκβιασμού και πιέσεων πάνω σε δίσεκτα χρόνια όπως όταν έμεινε όμηρος Ιερεμίας ο Τρανός...! Από την πρώτη κιόλας ώρα, μετά την Πράξη αυτή, οι Ουκρανοί ήθελαν, ζητούσαν, παρακαλούσαν να είναι υπό το Οικουμενικό Πατριαρχείο και εκείνο για διάφορους λόγους ως σήμερα κώφευε. Οι Πράξεις και οι Τόμοι ασφαλώς και ανακαλούνται όταν εκλείψουν οι λόγοι για τους οποίους δόθηκαν γιατί στην πραγματικότητα μόνο η Πενταρχία είναι το απολύτως και αναντικατάστατο κανονικό καθεστώς στην Ορθοδοξία.
5. Θα μας πει στο σημείο αυτό, σε κείμενό του στο διαδίκτυο, ο σεβ. Μητροπολίτης Μεσογαίας και Λαυρεωτικής Νικόλαοςπως «οἱ λέξεις ποὺ ἀκοῦμε νὰ ἐπικαλοῦνται οἱ ἐμπλεκόμενες Ἐκκλησίες εἶναι ἱστορικὰ προνόμια, δικαιώματα καὶ κανόνες. Δυστυχῶς, αὐτὸ ποὺ δὲν ἀκοῦμε εἶναι τὸ Εὐαγγέλιο». Ναι, αλλά ξέχασε ο σεβ. Μεσογαίας πως κάποιες λέξεις – κλειδιά, όπως: σχίσμα, ακοινωνησία, ανάθεμα και τα όμοια, τις …ψέλνει νυχθημερόν η Μόσχα! Εκεί ας αναζητήσει, καλύτερα, ο σεβ. Μεσογαίας τη διχαστική λογική και πρακτική.
Εμείς επιστρέφουμε στην εκκλησιολογία.
6. Οι Ρώσοι που κατοικούν εντός του κανονικού εδάφους της Ρωσικής Εκκλησίας δηλαδή σε Ρωσία, Λευκορωσία κ.λπ., έχουν δυνατότητα-υποχρέωση να ακούσουν τη φωνή της Εκκλησίας Ρωσίας. Όμως οι Ρωσικής καταγωγής πιστοί ανά την Οικουμένη ΔΕΝ αποτελούν ποίμνιο της Μόσχας! Αυτός είναι ο αιρετικός εθνοφυλετισμός που καταδικάστηκε το 1872. Δεν είμαστε οι ίδιοι φορείς της Εκκλησίας όπου βαφτιστήκαμε, αλλά είμαστε μέλη της μιας Εκκλησίας και ποίμνιο της περιοχής όπου κατοικούμε. Ο επίσκοπος είναι ποιμένας όλων των Ορθοδόξων που κατοικούν στα όρια της Επαρχίας του. Σήμερα στην Τουρκία και στις επαρχίες του Οικουμενικού Θρόνου στο κράτος αυτό, οι Ρώσοι αδελφοί μας ΔΕΝ είναι ποίμνιο του Μόσχας! Είναι ποίμνιο οι μεν στην Κωνσταντινούπολη του Κωνσταντινουπόλεως, οι των Θεραπειών και του Αγίου Στέφανου π.χ.,της Μητροπόλεως Δέρκων, των Πριγκηποννήσων της Πριγκηποννήσων, της Ατταλείας και Αλάνυας του Πισιδίας κ.ο.κ. Δεν αντιμετωπίζουν κανένα απολύτως πρόβλημα στη διαποίμανση τους. Τελούν τις ακολουθίες και τα μυστήρια στη γλώσσα τους, έχουν ναούς, εξομολογούνται, κοινωνούν, μετέχουν στο σώμα της Εκκλησίας. Ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, δεν είναι πρέσβεις της Εκκλησίας της Μόσχας οι πιστοί! Είναι ποίμνιο του επισκόπου της περιοχής όπου διαβιούν! Αυτό είναι από τα πρώτα και απλά μαθήματα κανονικού δικαίου και όχι κάτι το εξεζητημένο, ώστε να δηλώνεται άγνοια του από αρχιερατικά χείλη ή να διδάσκεται από αυτά κάτι διαφορετικό, διότι κάτι τέτοιο εμπίπτει στην κατηγορία, τάση και έμπρακτη άσκηση επεκτατικών διαθέσεων.
7. Στο Άγιον Όρος, το οποίο έχει ως Επίσκοπο τον Κωνσταντινουπόλεως, οι Ρώσοι, Βούλγαροι, Σέρβοι, Ρουμάνοι, Ουκρανοί μοναχοί δεν ανήκουν εκκλησιαστικά στους επισκόπους των περιοχών από τις οποίες κατάγονται, αλλά μόνο στον Κωνσταντινουπόλεως. Με την ίδια λογική αν μεταβώ εγώ στη Μόσχα να ζητήσω μια Εκκλησία υπό τον Αθηνών, διότι προερχόμενος από την Αθήνα δεν είμαι, σύμφωνα με όσα υποστηρίζει σήμερα η Εκκλησία Ρωσίας, ποίμνιο του Μόσχας, αλλά του Αθηνών! Είναι δυνατόν αυτό;. Έχει καμία σχέση με το πνεύμα των Αγίων Πατέρων; Είναι καινοφανής και έωλη εξέταση του κανονικού δικαίου.
8. Ο Κωνσταντινουπόλεως, παραμένει ο Πρώτος των 300.000.000 Ορθοδόξων, καθώς εκείνος ΔΕΝ απαρνήθηκε τους κανονικούς του δεσμούς με την Εκκλησία της Μόσχας! Επομένως κανείς δεν μπορεί να αποσπάσει από την πατρική του μέριμνα τον πιστό λαό του Θεού, όσο κι αν προσπαθεί η Μόσχα μέσα από την απομόνωση που επέλεξε να το κάνει. Η καρδιά του Πατριαρχείου μόνο εισόδους έχει και όχι εξόδους κατά την προσφιλή έκφραση του μακαριστού π. Επιφανίου Θεοδωρόπουλου μιλώντας για τον εαυτό του. Οπότε όποιος επιλέγει να είναι μακράν του Οικουμενικού Πατριαρχείου εκείνος απομονώνεται, καθώς όταν αποσπάσεις νερό από τον ποταμό της Χάριτος, όπως όρισαν οι ιεροί κανόνες, το νερό απομονώνεται, το επί μέρους, και όχι ο ποταμός!
Εν κατακλείδι, παρατηρούμε την απεγνωσμένη προσπάθεια των αδελφών Ρώσων να στηρίξουν τα επιχειρήματα τους και τον τρωθέντα ιμπεριαλισμό τους πάνω σε διαστροφή της πραγματικότητος, στην αλλοίωση και παράβλεψη του πνεύματος των κανόνων κατά το δοκούν, σε πνευματικό εκφοβισμό του λαού του Θεού, σε προβολή του πατριωτικού συναισθήματος πάνω από το εκκλησιαστικό, σε ατάκες τσιτάτα, σε δημοσιογραφικό μηχανισμό που φέρεται να κινείται τρεφόμενος από τη γραμμή της Μόσχας και σε μια ρητορική άσχετη παντελώς με την εκκλησιολογία των Πατέρων.
Ελπίζουμε μόνο ότι ο δρόμος της απομόνωσης από την πηγή που τους μετέδωσε την πίστη να έχει κάποιο όριο και να μη οδηγηθεί στην άβυσσο, αλλά και η μετάνοια την οποία τόσο συχνά προτείνουν στον Οικουμενικό Πατριάρχη, να γίνει το δικό τους βίωμα και ο αληθινός καρπός του Αγίου Πνεύματος, το οποίο όμως σεβόμενο την ελευθερία του ανθρώπου πνει όταν δει προαίρεση αγαθή και κλήση εκ καρδίας.
Π.Α.Α.
Ή Раскóльников (Ρασκόλνικωφ - Ο σχισματικός)
Υ.Γ. Ο μητροπολίτης Ζαπορόζιε Λουκάς,καθότι λαλίστατος, χαρακτήρισε – σε μία ακόμα συνέντευξή του – τον Οικουμενικό Πατριάρχη ως «ένα Τούρκο πολίτη που ονομάζεται Βαρθολομαίος». Ελπίζω να έχει την επίγνωση ότι ο ίδιος είναι ένας Ουκρανός πολίτης που ασφυκτιά στη χώρα του λόγω της ρωσικής εθνικής του συνείδησης. Ο «Τούρκος Βαρθολομαίος» ανασαίνει ελεύθερα τον αέρα της Ρωμιοσύνης, ενώ ο Ζαπορόζιε Λουκάς πνίγεται στις αναθυμιάσεις του ρωσικού ιμπεριαλισμού.