Γέροντος Χαλκηδόνος Ἀθανασίου
Εἶναι λίαν γνωσταὶ αἱ τοπογραφικαὶ καὶ μνημειακαὶ ὡραιότητες, αἱ καλλίνουσαι πολλάκις τὴν ὑφήλιον ὅπως ἡ γέφυρα Golden Gate εἰς τὸν Ἅγιον Φραγκῖσκον, τὸ φαράγγι Grand Canyon εἰς τὰς ΗΠΑ, τὰ φγιόρδ τῆς Νορβηγίας, ἡ "πυργοδέσποινα"Φλωρεντία, ἡ Βενετία τό "θαλάσσιον πτηνόν", ὅπου οἱ τουρίσται περιφέρονται εἰς τὰ ρύμας καὶ τὰς ἀγυιάς, ἐπειδὴ δὲν εὑρίσκουν τὰ ξενοδοχεῖα των (Gregorovious), αἱ πυραμίδες τῆς Αἰγύπτου, τὸ Σινικὸν Τεῖχος, οἱ μελωδικοὶ κόλποι τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, τὰ νησιὰ τῆς Ἑλλάδος καὶ τόσα ἄλλα.
Καὶ πάντα τοῦτα δὲν ἠμπορεῖ νὰ τὰ ἀποδώσει οὐδεὶς τοὐλάχιστον φακός, ὅπως τὴν ψυχρὰν αἴσθησιν τῆς ἐπιφανείας τοῦ παγετῶνος, τὰς φωνὰς τῶ γλάρων, τὴν ὀσμὴν τῆς θαλάσσης. Ὁ ταξιδεύων βλέπει κατόπιν τὴν χώρα του διαφορετικῶς. Καὶ αὐτὰ ἐπιτυγχάνονται μὲ τὸν τουρισμόν, τὸν ὁποῖον Ἀθηναγόρας ὁ πάνυ ἀπεκάλει "τὸ μέλλον τῆς ἀνθρωπότητος".
Ὁ τουρισμὸς εἶναι εἷς λίαν διαδεδομένος σήμερον τρόπος ψυχαγωγίας, ἐνῶ παραλλήλως ἀποτελεῖ μίαν μεγάλην βιομηχανίαν καὶ σημαντικοτάτην πηγὴν ἐσόδων διὰ τάς τουριστικὰς χώρας, σχηματιζόμενος γλωσσικῶς ἐκ τοῦ ἀγγλικοῦ tour (περιοδεία, περιήγησις, ἐκδρομή, γῦρος, ταξίδιον), προερχόμενον, μέσῳ διαδοχικῶν ξένων γλωσσικῶν δανείων (turian, torner, tornare), ἐκ τοῦ ἀρχαιοελληνικοῦ τόρνος. Εἶναι ἀποτέλεσμα μεμονωμένης ἢ ὁμαδικῆς μετακινήσεως ἀνθρώπων εἰς διαφόρους τουριστικοὺς προορισμούς, οὐχὶ ἐπαγγελματικούς, καὶ τῆς διαμονῆς αὐτῶν, τοὐλάχιστον ἐπὶ ἓν 24ωρον.
Μορφαὶ αὐτοῦ εἶναι ὁ ἀγροτουρισμός, περιηγητικός, πολιτιστικός, θρησκευτικός, συνεδριακός, ἀστικός, μαζικός, ἐναλλακτικός, χειμερινός, κοινωνικός, τρίτης ἡλικίας, θαλάσσιος, θεματικός κ.ἄ.
Βεβαίως ὁ τουρισμὸς ἦτο ἐπὶ μακρὸν προνόμιον τῶν πλουσίων καὶ τῆς ἀριστοκρατίας. Σήμερον ὅμως μὲ τὴν μείωσιν τῶν τιμῶν τῶν εἰσιτηρίων, ηὐξήθη δι'ὅλους σχεδὸν ὑπερμέτρως. Οὕτω, ἐτησίως εἰς τὴν Γερμανίαν οἱ τουρίσται ἀνέρχονται εἰς τὰ 119 ἑκατομ.
Τὸ ταξίδιον ἀπὸ πολυτέλειαν ἔχει γίνει προσιτὸν δι'ὅλους. Διὸ καὶ δὲν ἐπαρκοῦν αἱ πόλεις, αἱ παραλίαι καὶ τὰ φυσικὰ ἀγαθά. "Ὁ τουρισμὸς καταστρέφει ὅ,τι βλέπει καὶ εὑρίσκει -ἰδίως εἰς τὰς οὐχὶ λίαν ἀνεπτυγμένας χώρας- ἀκόμη καὶ ἀπὸ τοῦ 1979 (M. Enzensberger). Παλαιότερον οἱ γονεῖς ἐπροτίμουν διὰ τὰ τέκνα των τὰς μικρὰς ἐκδρομάς. Δὲν ὑπῆρχον ἐφθηνὰ εἰσιτήρια, οὔτε ταξιδιωτικὰ ΄΄πακέτα΄΄ καὶ αἱ ἑλκυστικαὶ ρεκλάμαι τῶν ΜΜΕ ποὺ συχνάκις βομβαρδίζουν τὸν μυελὸν τῶν ἀνθρώπων ὑποσχόμεναι τήν ΄΄καλοπέρασιν!΄΄, διηνθισμένην μὲ γοητευτικὰς, ἐν πολλοῖς, ΄΄νεράϊδας΄΄ κάθε ἀρεσκείας, αἱ ὁποῖαι καταφθάνουν ἐκ τῶν περάτων τῆς γῆς εἰς θερμοτέρας χώρας ὡς τά ΄΄ἀποδημητικὰ πτηνά΄΄, διὰ νά ΄΄θερμανθοῦν΄΄ψυχῇ τε καὶ σώματι!"Μία "οἰκουμενιστική"σύζευξις Νότου καὶ Βορρᾶ!
Ἡ ἔφοδος ὅμως αὕτη πρὸς τοὺς παραδείσους τοῦ κόσμου τούτου ἔχει συνεπείας. Οἱ ταξιδεύοντες ἐρασταὶ τῆς φύσεως καταπατοῦν κατὰ γράμμα, ὅ,τι ἀγαποῦν. Οὕτω, τὴν πολλάκις λίαν εὐαίσθητον πρασιάν, ἡ ὁποία δὲν ἀντέχει τὰ λακτίσματα. Ἐπὶ τῶν ὑψηλῶν ὀρέων δέον αἱ ἄρκτοι νὰ ἐξολοθρευθοῦν, διότι οἱ τουρίσται ἐπιθυμοῦν νὰ κάνουν περιπάτους καὶ νὰ αἰσθάνονται ἄνετα! Ἡ ἀχόρταγος ὄρεξις τοῦ νέου, δῆθεν μὴ ἀνακαλυφθέντος, καταστρέφει καὶ τὰς τελευταίας περιοχὰς τῆς ἀνεγγίχτου φύσεως.
Πρὸς τοῦτο προστίθενται καὶ αἱ ὀλέθριαι συνέπειαι τῆς ἀεροπορίας. Ἓν ἑκατομμύριον τόνων CO2 ἐλευθερώνονται ἐτησίως ἐκ τῆς διακινήσεως τῶν ἀεροπλάνων. Καίτοι τοῦτο συνιστᾶ περίπου τὸ 3% τῶν παγκοσμίων ἐκπομπῶν, οἱ ἐρευνηταὶ θεωροῦν τὰς ἐκπομπὰς αὐτὰς λίαν ἐπιζημίους. Διότι αἱ "λευκαί"των "οὐραί"δημιουργοῦν νέφη ὅπου δὲν ὑπάρχουν, θερμαίνοντα πιθανῶς τὴν Γῆν. Ἐπίσης αὐξάνονται τὰ ἀπορρίματα, μολύνεται ἡ θάλασσα κλπ. Αἱ πτήσεις δὲ τὸ 2040, λόγῳ τῶν ταξιδίων θὰ αὐξηθοῦν κατὰ 53%.
Ἀλλὰ καὶ πολλαὶ πόλεις ὑποφέρουν ἀπὸ τὴν ἀθρόαν ροὴν τῆς πολυκοσμίας,τὸ Ἄμστερνταμ, ἡ Λισσαβῶνα καὶ ἡ Φλωρεντία ἔχουν ἀποκλεισθεῖ. Ἡ Βενετία δέχεται ἡμερησίως 70.000 τουρίστας. Οἱ κραδασμοὶ τῶν πλοιαρίων προσβάλλουν τὰ θεμέλια τῶν περιφήμων κτηρίων. Οὕτως ἡ εὐτυχία τῶν μὲν ἀποβαίνει δυστυχία τῶν ἄλλων. Ἠθικαὶ ὑπομνήσεις βεβαίως δὲν λύουν τὸ πρόβλημα. Διὸ καὶ μερικαὶ πόλεις προσπαθοῦν νὰ περιορίσουν τὴν ἔφοδον τῶν συγχρόνων "μυρίων"μὲ ἰσχυροὺς νόμους. Ὡς ἐκ τούτου εἰς τὸ Ἄμστερνταμ οἱ ἐνοικιάσεις γίνονται μόνον διὰ 30 ἡμέρας ἐτησίως. Ἀπαγορεύεται ἡ κατασκευὴ νέων ξενοδοχείων, ἐνῶ ἀλλοῦ κτίζουν οὐρανοξύστας μανιωδῶς! Λεωφορεῖα καὶ περιπλεύσεις μὲ πλοῖα δὲν ἐπιτρέπονται εἰς τὸ κέντρον τῆς πόλεως, καθὼς καὶ τὰ καταστήματα ἀναμνηστικῶν καὶ εἰδῶν τυροῦ. Ἂς ἀναλογισθῶμεν τί συμβαίνει καὶ εἰς τὴν Capella Sixtina μὲ τὴν ἀναπνοὴν τοῦ ὑπερβολικοῦ κόσμου.
Διὸ δέον νὰ περιορισθοῦν τὰ ἀεροπορικὰ ταξίδια ριζικῶς, καὶ δὴ τοῦ ἐσωτερικοῦ. Νὰ ἐπανατεθοῦν φόροι διὰ τὴν κηροζίνην, νὰ σταματήσουν αἱ ἐπιδοτήσεις τῶν ἀερολιμένων, καὶ νὰ διαγραφοῦν οἱ καταστρεπτικοὶ τοῦ κλίματος σχεδιασμοὶ καὶ αἱ συντονισμέναι ἐνέργειαι, ὁπότε θὰ ἀκριβαίνουν τὰ εἰσιτήρια καὶ θὰ μειωθεῖ ἡ ζήτησις συντόμων ταξιδίων ἀναψυχῆς, πρᾶγμα τὸ ὁποῖον μελλοντικῶς ἴσως νὰ βοηθήσει εἰς τὸ θέμα ἀνακαλύψεως νέων παραδείσων1. Καὶ γενικότερον πρέπει νὰ παύσωμεν ἐπὶ τέλους, τοὐλάχιστον διὰ τὰ τέκνα μας, νὰ λέγωμεν: "Ἐμοῦ θανόντος γαῖα πυρὶ μιχθήτω".
_________________________________________________________
1- A. Teupke, Ausverkauf im Paradies, Publik Forum ἀρ. 16 (2018) 10.