Επιμέλεια: Π. Α. Ανδριόπουλος
Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος ξεκίνησε και τελείωσε την ομιλία του στην Παναγία Σουμελά του Πόντου, φέτος τον Δεκαπενταύγουστο, με στίχους δύο μεγάλων ελλήνων ποιητών.
Του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη και του Κωστή Παλαμά.
Δανείστηκε για την αρχή στίχους του Βαλαωρίτη από το περίφημο ποίημα του Η Φανερωμένη, εμπνευσμένο από την πολιούχο της Λευκάδας - γενέθλιο γη του ποιητή - Παναγία την Φανερωμένη.
Ιδού το σχετικό απόσπασμα που παρέθεσε ο Πατριάρχης:
«Ξυπνᾶ κι᾿ ὁ γερο γούμενος, τόν ὄρθρο του σημαίνει
καί μουρμουρίζοντας σιγά, στήν ἐκκλησιά πηγαίνει,
τήν ἅγια Εἰκόνα τῆς Κυρᾶς σκυφτά νά προσκυνήσει.
Κι᾿ ἐκεῖ πού ἐτέντων ὁ παπᾶς τά χείλη νά φιλήσει
τοῦ κάστηκε πώς ἔλειπε –παράδοξη ἱστορία-
ἀπ᾿ τό θρονί της τό χρυσό ἡ Δέσποινα Μαρία...
Ἐτρομαξ΄ὁ καλόγερος... Στήν πλάκα γονατίζει,
χτυπᾶ τό μέτωπο στή γῆ, παρακαλεῖ, δακρύζει...
Μέ μιᾶς ἀστράφτ᾿ ἡ ἐκκλησιά κι᾿ αἰσθάνετ᾽ ἕνα χέρι
ὅπου τόν ἀνασήκωνε...Μοσχοβολάει τ᾿ ἀγέρι...
Τά μάτια του ἄνοιξ᾿ ὁ παπᾶς...Στό κάτασπρό του γένι
τό δάκρυ του ἔσταζε βροχή. Κοιτάζει...καθισμένη
στό Θρόνο βλέπει τήν Κυρά, πού τοῦ χαμογελοῦσε
καί τό Παιδί πού ἐχαίρετο καί πού τόν εὐλογοῦσε.
-Σέ ποιό καλύβι ἀγνώριστο, σέ ποιά καρδιά θλιμμένη
νά πέρασες τή νύχτα Σου, Κυρά Φανερωμένη;»
Και ο Πατριάρχης λέει πως έτσι:θά ἐτραγουδοῦσε καί θά ὑμνοῦσε μαζί μέ ὅλους μας σήμερα ἐδῶ, σήν Σουμελᾶν τήν Παναΐαν, ὁ Λευκαδίτης ποιητής Ἀριστοτέλης Βαλαωρίτης.
Ολόκληρο το ποίημα Η Φανερωμένη μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
![]()
Ολόκληρο το ποίημα Η Φανερωμένη μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Ο Πατριάρχης έκλεισε την ομιλία του στη Σουμελά του Πόντου με στίχους του Παλαμά.
Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής:
Το σχετικό απόσπασμα έχει ως εξής:
Ἄς μιμηθοῦμε κατά τό ἀνθρωπίνως δυνατόν τό παράδειγμά της καί τήν Εἰκόνα της, παραδιδούσης τό πνεῦμα εἰς τόν Κύριον καί Θεόν της, διά νά εὕρωμεν χάριν καί ἔλεος ὅταν θά συναντηθοῦμε εἰς τήν οὐράνιον Γαλιλαίαν καί θά ἰδοῦμε τό Πρόσωπον τοῦ ἀπροσωπολήπτου Κυρίου, «καθώς ἐστι» δίκαιος καί ἀληθινός καί κρίνων καί ἀγαπῶν καί σώζων.
Εἴθε ὅλοι νά ἀξιωθῶμεν αὐτῆς τῆς μοναδικῆς χ α ρ ᾶ ς «ἐν τῇ Χώρᾳ τῶν ζώντων».
Μέχρι τότε, ἀπευθύνουμε εἰς τήν Παναγίαν, σήμερα καί πάντοτε, μέ ἕνα στόμα καί μία καρδιά, τήν «Μυστική Παράκλησι» τοῦ Μεσολογγίτου ποιητοῦ Κωστῆ Παλαμᾶ:
«Δέσποινα,
κανένα φόρεμα τή γύμνια μου
δέ φθάνει νά σκεπάσει, ...
Πρόστρεξε, Μυροφόρα,
μονάχα ἐσένα πίστεψα,
καί λάτρεψα μονάχα ἐσένα,
ἀπό τά πρωτινά γλυκοχαράματα
κι᾿ ὥς τώρα στά αἱματοστάλαχτα
μιᾶς ὠργισμένης δύσης. ...
Δέσποινα, στήριξέ με ἐσύ
καί μή μ᾽ ἀφήσεις.......». Ἀμήν.
Ολόκληρο το ποίημα του Παλαμά μπορείτε να διαβάσετε εδώ.
Ολόκληρη την ομιλία του Οικουμενικού Πατριάρχουστην Παναγία Σουμελά του Πόντου καθώς και το βίντεο της Πατριαρχικής Λειτουργίας δείτε στο Φως Φαναρίου.