Πατριαρχικὴ Ἀπόδειξις ἐπί τοῖς Χριστουγέννοις (2014)

«Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε!» 

Ἐφάνη ἐπὶ τῆς γῆς ὁ τέλειος ἄνθρωπος καὶ δι᾿ αὐτοῦ τοῦ τρόπου ἐφανερώθη ἡ ἀσύλληπτος ἀξία τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου. Oἱ σύγχρονοι ἄνθρωποι ἰδιαιτέρως ζῶμεν τὴν μεταπτωτικὴν κατάστασιν, κατὰ τὴν ὁποίαν καθημερινῶς διαπιστώνομεν μετὰ τοῦ βαθέως στενoχωρημένου Ψαλμῳδοῦ ὅτι «πάντες ἐξέκλιναν, ἅμα ἠχρειώθησαν, οὐκ ἔστι ποιῶν χρηστότητα, οὐκ ἔστιν ἕως ἑνός» (Ψαλμ. ΙΓ΄ 3 - Ρωμ. γ΄ 12-13). 

Δὲν ἠδύνατο ἀσφαλῶς ὁ ἄνθρωπος πρὸ τῆς ἐνσαρκώσεως τοῦ Χριστοῦ νὰ φαντασθῇ τὸ ἀρχαῖον κάλλος καὶ τὴν ἀσύλληπτον ἀξίαν τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, διότι μετὰ τὴν πτῶσιν ὁ ἄνθρωπος ἠσθένησε καὶ ἠλλοιώθη. Μόνον οἱ πολὺ φωτισμένοι ἄνθρωποι διῃσθάνθησαν καὶ πρὸ Χριστοῦ τὴν ἀξίαν τοῦ προσώπου καθ᾿ ἑαυτὸ καὶ εἰς τὴν ἀπορίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους «τί ἐστιν ἄνθρωπος, ὅτι μιμνήσκῃ αὐτοῦ;» (Ψαλμ. Η΄ 5), ἐδογμάτισαν θεοπρεπῶς: «ἠλάττωσας αὐτὸν βραχύ τι παρ᾿ ἀγγέλους, δόξῃ καὶ τιμῇ ἐστεφάνωσας αὐτὸν» (ἐ.ἄ. 6). 

Αὐτὸ τὸ ὁποῖον διῃσθάνθησαν καὶ διεκήρυξαν πρὸ δύο καὶ ἡμισείας χιλιετηρίδων οἱ φωτισμένοι ἀπὸ τὸν Θεὸν ἄνθρωποι, ἐπανέλαβεν Ἰησοῦς Χριστὸς ὁ Θεάνθρωπος καί, ἔκτοτε, ἐπαναλαμβάνουν κατ᾿ ἔτος ἀρκεταὶ διακηρύξεις κρατῶν, κυβερνήσεων καὶ κοινωνικῶν ὁμάδων καὶ διεθνεῖς συμβάσεις περὶ τοῦ σεβασμοῦ τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου καὶ τῶν δικαιωμάτων τοῦ ἀνθρώπου. 

Ἐν τούτοις, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν μας βλέπομεν καθημερινῶς τὸν χείριστον ἐξευτελισμὸν τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, τὴν ἀτίμωσιν καὶ τὸν διασυρμὸν αὐτοῦ. Ὀφείλομεν, λοιπόν, ἐὰν θέλωμεν νὰ εἴμεθα ἄξιοι τῆς δόξης καὶ τιμῆς διὰ τῆς ὁποίας περιέβαλε τὸ πρόσωπόν μας ὁ «δι᾿ ἡμᾶς καθ᾿ ἡμᾶς γενόμενος» Δημιουργὸς μας, νὰ ἐμβαθύνωμεν εἰς τὴν ἔννοιαν αὐτῆς τῆς δόξης καὶ τιμῆς καὶ ἐμπνεόμενοι ἀπὸ αὐτὴν νὰ ἐνεργήσωμεν ὅ,τι καλλίτερον δυνάμεθα διὰ νὰ παύσῃ ἡ ἐσχάτως διογκουμένη ἐξευτελιστικὴ διὰ τὸ ἀνθρώπινον πρόσωπον συμπεριφορά. Ἡ ἀστάθεια, ἡ ὁποία ἀπειλεῖ σύνολον τὸ ἀνθρώπινον γένος, ἔχει κύρια χαρακτηριστικὰ τὴν ἀπουσίαν ἠθικῆς, τὴν ἔλλειψιν γνησίου καὶ φωτεινοῦ πνεύματος, καί, γενικώτερον, τὴν ἀπανθρωπίαν, τὴν ἐπικράτησιν ἐπὶ τοῦ ἄλλου, ἢ καλλίτερον τὸν ἀφανισμὸν τοῦ μὴ συμφωνοῦντος μὲ ἡμᾶς, τὴν ἀγνόησιν τῆς ἐπιδημησάσης εἰς τὴν γῆν «οὐρανῶν εὐσπλαγχνίας». 

Παρακολουθοῦμεν ἔκπληκτοι τὸ ἐπαναλαμβανόμενον συνεχῶς «δρᾶμα τῆς Βηθλεέμ». Διότι περὶ δράματος πρόκειται καὶ ὄχι περὶ χαρμοσύνου γεγονότος, ἐφ᾿ ὅσον ἀγνοεῖται ὁ σπαργανούμενος ἐν φάτνῃ τῇ οὐσίᾳ ἀφανὴς Θεάνθρωπος, καὶ τὸ δημιούργημά του, ὁ ἄνθρωπος δὲν ἀντιμετωπίζεται ὡς εἰκὼν τοῦ Θεοῦ, ἀλλ᾿ ὑπολογίζεται ὡς εἰκὼν τοῦ «πολιτισμένου κόσμου». 

Ἡ Ἁγία Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία μας καὶ ἡ θεολογία της διδάσκουν ὅτι τόσον ὁ ζῶν ἄνθρωπος ὅσον καὶ τὸ νεκρὸν ἀνθρώπινον σῶμα ἀξιοῦνται τοῦ ἀναλόγου σεβασμοῦ, διότι ἐγένοντο σκήνωμα τοῦ πνεύματος τοῦ ἀνθρωπίνου, τὸ ὁποῖον ἐξῆλθεν ἐκ τῆς πνοῆς τοῦ Θεοῦ τετιμημένον καὶ καλὸν λίαν. Ὅθεν, διὰ νὰ μὴ καταντήσῃ ἡ κοινωνία μας, «ὁ ἄνθρωπος διὰ τὸν ἄνθρωπον λύκος», κατὰ τὸ ἀρχαῖον λόγιον, ὀφείλομεν ὅλοι νὰ ἐντείνωμεν τὰς προσπαθείας μας διὰ τὴν ἀποφυγὴν τῆς ἐπεκτάσεως καὶ διὰ τὸν ἐκμηδενισμὸν τῶν ἐσχάτως πολλαπλασιαζομένων ῥαγδαίως περιπτώσεων ἐξευτελιστικῆς συμπεριφορᾶς προσώπων πρὸς πρόσωπα καὶ ὠργανωμένων ὁμάδων πρὸς ἄλλας ὁμάδας. 

Μετὰ πολλῆς συνοχῆς καρδίας καὶ βαθείας θλίψεως τὸ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχεῖον καὶ ἡ ἡμετέρα Μετριότης παρακολουθοῦμεν τὰ ὁσημέραι ὀγκούμενα κύματα ταῦτα βίας καὶ βαρβαρότητος, τὰ ὁποῖα ἐξακολουθοῦν νὰ μαστίζουν διαφόρους περιοχὰς τοῦ πλανήτου μας, καὶ ἰδιαιτέρως τὴν Μέσην Ἀνατολήν, καὶ μάλιστα τοὺς γηγενεῖς ἐκεῖ χριστιανούς, μὲ προσχήματα συχνάκις θρησκευτικά. 

Δὲν θὰ παύσωμεν δὲ νὰ διακηρύττωμεν ἀπὸ τοῦ Ἱεροῦ τούτου Κέντρου τῆς Ὀρθοδοξίας πρὸς πάντας, τοὺς ἀδελφοὺς Προκαθημένους τῶν Ὀρθοδόξων καὶ τῶν λοιπῶν Χριστιανικῶν Ἐκκλησιῶν, τοὺς ἐκπροσώπους τῶν Θρησκειῶν, τοὺς Ἀρχηγοὺς Κρατῶν, πρὸς πάντα ἄνθρωπον καλῆς θελήσεως, μάλιστα δὲ πρὸς τοὺς κατόπιν ὑποκινήσεων ἤ μὴ θέτοντας τὴν ἰδίαν ζωὴν αὐτῶν εἰς κίνδυνον διὰ νὰ ἀφαιρέσουν ἀνθρωπίνους ζωὰς συνανθρώπους - δημιουργήματα καὶ αὐτὰ τοῦ Θεοῦ-, καὶ πρὸς πᾶσαν κατεύθυνσιν, ὅτι οὐδεμία εἶναι δυνατὸν νὰ ὑπάρξῃ μορφὴ ἀληθοῦς καὶ γνησίας θρησκευτικότητος ἢ πνευματικότητος ἄνευ ἀγάπης πρὸς τὸ ἀνθρώπινον πρόσωπον. 

Οἱοδήτι ἰδεολογικόν, κοινωνικὸν ἢ θρησκευτικὸν μόρφωμα περιφρονεῖ τὸν κατ᾿ εἰκόνα Θεοῦ πλασθέντα ἄνθρωπον καὶ διδάσκει ἢ ἐπιτρέπει τὸν μαζικὸν θάνατον συνανθρώπων μας, μάλιστα δὲ μὲ βάναυσον καὶ πρωτόγονον τρόπον, οὐδεμίαν ἀσφαλῶς ἔχει σχέσιν μὲ τὸν Θεὸν τῆς ἀγάπης.

Στρέφοντες, ἀδελφοὶ καὶ τέκνα, τοὺς ὀφθαλμούς μας εἰς τὸ παγκόσμιον γίγνεσθαι, ἀποστρέφομεν τὸ πρόσωπόν μας ἐκ τῶν θλιβερῶν γεγονότων μισαλλοδοξίας καὶ ἐχθρότητος, τὰ ὁποῖα μαστίζουν τὴν ἀνθρωπότητα μέχρι σήμερον καὶ φθάνουν πλέον, διὰ τῶν συγχρόνων μέσων γενικῆς ἐπικοινωνίας, εὐχερέστερον εἰς τὰς ἀκοὰς καὶ τὴν ὅρασίν μας καὶ προκαλοῦν τρόμον διὰ τὰ ἐπερχόμενα δεινά, καὶ προβάλλομεν τὴν ἰσχυρὰν κληρονομίαν-ἀντιβίωσιν τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας πρὸς θεραπείαν τῶν διαφόρων ἀπογοητεύσεων καὶ βαρβαροτήτων. Ἡ ἀντιβίωσις καὶ τὸ ἀντίδοτον εἰς τὴν σύγχρονον αὐτὴν βίαν εἶναι ὄχι τὰ «σκῆπτρα καὶ οἱ θρόνοι» ἀλλὰ ἡ καταπλήξασα τοὺς μάγους καὶ τὸν κόσμον «ἐσχάτη πτωχεία» τοῦ Θεοῦ, ἡ ὁποία ἐνεργεῖ πάντοτε ὡς αὐτοαγάπη.Αὐτὴ εἶναι ἡ μυστικὴ δύναμις τοῦ Θεοῦ, ἡ μυστικὴ δύναμις τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ἡ μυστικὴ δύναμις τοῦ γένους τῶν χριστιανῶν. Ἡ δύναμις ἡ ὁποία νικᾷ καὶ ὑπερβαίνει διὰ τῆς ἀγάπης τὴν κάθε εἴδους βίαν καὶ τὰς ἐπαναστάσεις τῆς ἀνθρωπίνης σαρκός. 

Οὕτως ἀποτιμῶντες κατὰ τὰ ἐφετεινὰ Χριστούγεννα τὴν κατάστασιν τῶν ἀνθρωπίνων πραγμάτων, εὐχόμεθα ὅπως βιώσωμεν οἱ πάντες τὴν χαρὰν τοῦ ἀπολύτου σεβασμοῦ τῆς ἀξίας τοῦ προσώπου, τοῦ συνανθρώπου, καὶ τὴν παῦσιν τῆς πτωτικῆς βίας, τὴν νίκην ἐπὶ τῆς ὁποίας διὰ τῆς ἀγάπης δηλοῖ ὁ σάρκα λαβὼν «Πατὴρ καὶ Ἄρχων τοῦ μέλλοντος αἰῶνος, ὁ καλούμενος μεγάλης Βουλῆς Ἄγγελος• οὗτος ἰσχυρὸς Θεός ἐστι καὶ κρατῶν ἐξουσίᾳ τῆς κτίσεως». 

Αὐτοῦ τοῦ τεχθέντος καὶ ἐνανθρωπήσαντος Κυρίου τῆς δόξης, τῆς εἰρήνης καὶ τῆς ἀγάπης ἡ Χάρις καὶ τὸ ἄπειρον Ἔλεος καὶ ἡ εὐδοκία εἴησαν μετὰ πάντων.