Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος αύριο το πρωί, 7 Ιουλίου 2015, επί τη εορτή της Αγίας Μεγαλομάρτυρος Κυριακής, θα χοροστατήσει κατά την Θεία Λειτουργία που θα τελεσθεί στον ιστορικό ναό της Αγίας Κυριακής της Κοινότητος Κοντοσκαλίου, μετά από πρόσκληση του Αρχιερατικώς Προϊσταμένου της Περιφερείας Υψωμαθείων, Βλάγκας και Κοντοσκαλίου, Μητροπολίτου Μύρων Χρυσοστόμου.
Θα ακολουθήσει δεξίωση στην ανακαινισμένη μεγάλη Κοινοτική αίθουσα.
Σήμερα το απόγευμα στις 5 θα τελεσθεί πανηγυρικός Εσπερινός.
Παραθέτουμε στη συνέχεια μια σύντομη ιστορία του ναού.
Ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῆς Προποντίδας, στὶς πολυάνθρωπες ῥωμαίικες συνοικίες, τὸ Κοντοσκάλι, τὴν Βλάγκα, τὰ Ψωμαθειά, ὑπάρχουν δέκα περίπου ἐκκλησιαστικὰ συγκροτήματα ποὺ ἐξακολουθοῦν νὰ λειτουργοῦν.
Ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Κυριακῆς, ὡς ἔχει σήμερα, εἶναι ἀρχιτεκτόνημα τοῦ τέλους τοῦ 19ου αἰῶνα καὶ εἶναι ἔργο τοῦ Περικλῆ Φωτιάδη, ποὺ ἔχτισε καὶ τὴν Ζωγράφειο Σχολή. Πρώτη μνεία γιὰ τὴν Ἁγία Κυριακὴ Κοντοσκαλίου γίνεται ἀπὸ τὸν ἐκπρόσωπο τοῦ τσάρου ποὺ τὴν ἐπισκέπτεται τὸ 1583.
Ὁ ναὸς ποὺ ἔχτισε ὁ Φωτιάδης διατηρεῖται σὲ ἀρκετὰ καλὴ κατάσταση, ἂν καὶ ἡ ὑγρασία ἔχει κι᾽ ἐδῶ κάνει ζημιές, κυρίως στὸν τροῦλο καὶ στὸ Ἱερὸν Βῆμα, ὅπου ὑπάρχουν ρωγμές.
Τὸ μεγαλοπρεπὲς ὀκταγωνικὸ οἰκοδόμημα, μὲ τὸν τροῦλο καὶ τὸ καμπαναριό του, σηματοδοτεῖ μιὰν ἄλλη ἐποχὴ γιὰ τοὺς Ῥωμιοὺς τῆς Πόλης, τὴν ἐποχὴ τῆς «ἰσοπολιτείας».
![]()
Οἱ πλούσιες ἑλληνικὲς κοινότητες, μποροῦν τώρα νὰ χτίζουν τοὺς Οἴκους τῆς Προσευχῆς τους περίλαμπρους καὶ τὰ κτήρια ποὺ περιβάλλουν τὶς ἐκκλησίες, σχολεῖα, ἐντευκτήρια, σύλλογοι, εἶναι περίλαμπρα κι᾽ αὐτά. Τὸ νεοκλασικό, λιθόκτιστο μέγαρο τῶν ἐκπαιδευτηρίων, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, ρημάζει καὶ τὸ κτήριο ποὺ στέγαζε τὴν λέσχη εἶναι σήμερα ἀποθήκη. Πίσω ἀπὸ στοιβαγμένα ἐμπορεύματα, διακρίνει κανεὶς τὴν σκηνὴ ἑνὸς μικροῦ θεάτρου, μὲ ὡραῖο ξυλόγλυπτο διάκοσμο.
Ἡ ἀτμόσφαιρα ὅμως εἶναι ἐντελῶς διαφορετικὴ στὸ συνεχόμενο κτίσμα ὅπου ἔχει τὰ γραφεῖα του ὁ πρωτοπρεσβύτεροςΜελέτιος Σακκουλίδης. Ἀκάματος συλλέκτης τῶν βιβλίων ποὺ ἐκδόθηκαν στὰ τυπογραφεῖα τῆς Πόλης καὶ μελετητὴς τῆς ἐκκλησιαστικῆς καὶ κοινοτικὴς ἱστορίας, ὁ πιστὸς αὐτὸς στὶς παραδόσεις τοῦ θρησκευόμενου κλήρου διακονεῖ τὶς ἐκκλησίες ποὺ τοῦ ἐμπιστεύθηκε τὸ Φανάρι (Ἁγία Κυριακή, Παναγία Ἐλπίδα, Ἅγιοι Θεόδωροι Βλάγκας) καὶ βοηθᾶ τὸν ἐπισκέπτη νὰ προσεγγίσῃ τὴν ζῶσα πνευματικὴ πρωτεύουσα τοῦ πανορθοδόξου κόσμου.
Ἐδῶ ἄλλωστε, στὴν Ἁγία Κυριακή, κοινωνοῦν τὶς Κυριακὲς καὶ τὶς μεγάλες ἀργίες καὶ οἱ νέοι μέτοικοι τῶν πυκνοκατοικημένων γύρω συνοικιῶν, Γεωργιανοὶ καὶ Ῥουμάνοι, Ῥῶσοι καὶ Οὐκρανοί, ποὺ κατοικοῦν στὰ ἑτοιμόρροπα μεσοαστικὰ σπίτια, μὲ τὶς ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις στὶς ἐντυπωσιακὲς προσόψεις τους.
Ἰσμήνη Καπάνταη
Ἐκκλησίες στὴν Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντῖνος Στράτος
Σημείωση Φως Φαναρίου: Το πολύτιμο αρχείο του μακαριστού π. Μελετίου Σακκουλίδη (1926 2009) - πρόκειται για 30.000 τόμους βιβλίων - εκτίθεται πλέον στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στην Πόλη, με την ονομασία: «Συλλογή Μελετίου Σακκουλίδη Κωνσταντινούπολη (1801-1900)».
Ὁ ναὸς τῆς Ἁγίας Κυριακῆς, ὡς ἔχει σήμερα, εἶναι ἀρχιτεκτόνημα τοῦ τέλους τοῦ 19ου αἰῶνα καὶ εἶναι ἔργο τοῦ Περικλῆ Φωτιάδη, ποὺ ἔχτισε καὶ τὴν Ζωγράφειο Σχολή. Πρώτη μνεία γιὰ τὴν Ἁγία Κυριακὴ Κοντοσκαλίου γίνεται ἀπὸ τὸν ἐκπρόσωπο τοῦ τσάρου ποὺ τὴν ἐπισκέπτεται τὸ 1583.
Ὁ ναὸς ποὺ ἔχτισε ὁ Φωτιάδης διατηρεῖται σὲ ἀρκετὰ καλὴ κατάσταση, ἂν καὶ ἡ ὑγρασία ἔχει κι᾽ ἐδῶ κάνει ζημιές, κυρίως στὸν τροῦλο καὶ στὸ Ἱερὸν Βῆμα, ὅπου ὑπάρχουν ρωγμές.
Τὸ μεγαλοπρεπὲς ὀκταγωνικὸ οἰκοδόμημα, μὲ τὸν τροῦλο καὶ τὸ καμπαναριό του, σηματοδοτεῖ μιὰν ἄλλη ἐποχὴ γιὰ τοὺς Ῥωμιοὺς τῆς Πόλης, τὴν ἐποχὴ τῆς «ἰσοπολιτείας».
Οἱ πλούσιες ἑλληνικὲς κοινότητες, μποροῦν τώρα νὰ χτίζουν τοὺς Οἴκους τῆς Προσευχῆς τους περίλαμπρους καὶ τὰ κτήρια ποὺ περιβάλλουν τὶς ἐκκλησίες, σχολεῖα, ἐντευκτήρια, σύλλογοι, εἶναι περίλαμπρα κι᾽ αὐτά. Τὸ νεοκλασικό, λιθόκτιστο μέγαρο τῶν ἐκπαιδευτηρίων, ἀπέναντι ἀπὸ τὴν ἐκκλησία, ρημάζει καὶ τὸ κτήριο ποὺ στέγαζε τὴν λέσχη εἶναι σήμερα ἀποθήκη. Πίσω ἀπὸ στοιβαγμένα ἐμπορεύματα, διακρίνει κανεὶς τὴν σκηνὴ ἑνὸς μικροῦ θεάτρου, μὲ ὡραῖο ξυλόγλυπτο διάκοσμο.
Ἡ ἀτμόσφαιρα ὅμως εἶναι ἐντελῶς διαφορετικὴ στὸ συνεχόμενο κτίσμα ὅπου ἔχει τὰ γραφεῖα του ὁ πρωτοπρεσβύτεροςΜελέτιος Σακκουλίδης. Ἀκάματος συλλέκτης τῶν βιβλίων ποὺ ἐκδόθηκαν στὰ τυπογραφεῖα τῆς Πόλης καὶ μελετητὴς τῆς ἐκκλησιαστικῆς καὶ κοινοτικὴς ἱστορίας, ὁ πιστὸς αὐτὸς στὶς παραδόσεις τοῦ θρησκευόμενου κλήρου διακονεῖ τὶς ἐκκλησίες ποὺ τοῦ ἐμπιστεύθηκε τὸ Φανάρι (Ἁγία Κυριακή, Παναγία Ἐλπίδα, Ἅγιοι Θεόδωροι Βλάγκας) καὶ βοηθᾶ τὸν ἐπισκέπτη νὰ προσεγγίσῃ τὴν ζῶσα πνευματικὴ πρωτεύουσα τοῦ πανορθοδόξου κόσμου.
Ἐδῶ ἄλλωστε, στὴν Ἁγία Κυριακή, κοινωνοῦν τὶς Κυριακὲς καὶ τὶς μεγάλες ἀργίες καὶ οἱ νέοι μέτοικοι τῶν πυκνοκατοικημένων γύρω συνοικιῶν, Γεωργιανοὶ καὶ Ῥουμάνοι, Ῥῶσοι καὶ Οὐκρανοί, ποὺ κατοικοῦν στὰ ἑτοιμόρροπα μεσοαστικὰ σπίτια, μὲ τὶς ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις στὶς ἐντυπωσιακὲς προσόψεις τους.
Ἰσμήνη Καπάνταη
Ἐκκλησίες στὴν Κωνσταντινούπολη
Νικόλαος Γκίνης – Κωνσταντῖνος Στράτος
Σημείωση Φως Φαναρίου: Το πολύτιμο αρχείο του μακαριστού π. Μελετίου Σακκουλίδη (1926 2009) - πρόκειται για 30.000 τόμους βιβλίων - εκτίθεται πλέον στο Σισμανόγλειο Μέγαρο του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στην Πόλη, με την ονομασία: «Συλλογή Μελετίου Σακκουλίδη Κωνσταντινούπολη (1801-1900)».